Iluzjonizm w malarstwie
Iluzjonizm to technika malarska, która ma na celu przedstawienie rzeczywistości w sposób akcentujący relacje przestrzenne oraz podkreślający trójwymiarowość obiektów. Stosuje zasady perspektywy, które pozwalają oddać wrażenie głębi oraz realistyczną barwę i materialność przedstawianych postaci i przedmiotów.
Charakterystyka malarstwa iluzjonistycznego
Malarstwo iluzjonistyczne obejmuje przede wszystkim monumentalne malarstwo ścienne. Dzięki zastosowaniu różnych rodzajów perspektywy oraz skrótów, artyści potrafią stworzyć wrażenie przestrzeni, która wydaje się uciekać w głąb. Często granice między namalowaną architekturą a rzeczywistością zacierają się, co potęguje złudzenie.
Iluzjonizm był popularny już w starożytności, ale szczególnie rozwinął się w renesansie, zwłaszcza we Włoszech, od drugiej połowy XV wieku. W tym okresie szczególne osiągnięcia mieli tacy artyści jak Andrea Mantegna. Techniki iluzjonistyczne były również stosowane w baroku oraz w XIX i XX wieku, kiedy to dominował realizm.
Kwadryzacja
Malarstwo iluzjonistyczne, które wykorzystuje krzywizny i przełamania powierzchni architektonicznych, nazywane jest kwadraturą. Technika ta pozwala na stworzenie złudzenia nieistniejących elementów architektonicznych, co wymaga od artysty dużego kunsztu. Kwadryzacja rozwinęła się w XVII wieku w malarstwie włoskim, a jej czołowymi przedstawicielami byli:
- Andrea del Pozzo
- Pietro da Cortona
- Giovanni Battista Tiepolo
- Gerolamo Mengozzi Colonna
Przykłady w Polsce
W polskiej architekturze przykłady iluzjonizmu można znaleźć w barokowych freskach w kaplicy pomisjonarskiej w Łowiczu oraz w malowidłach w teatrze królewskim w Pomarańczarni w Łazienkach w Warszawie, które powstały w 1788 roku.
