Ubik – Powieść Philipa K. Dicka
Ubik to powieść science fiction autorstwa Philipa K. Dicka, wydana po raz pierwszy w 1969 roku. Książka zdobyła uznanie, znalazła się na liście 100 najlepszych powieści anglojęzycznych według magazynu „Time”. W Polsce ukazała się w 1975 roku, w tłumaczeniu Michała Ronikiera, w serii „Stanisław Lem poleca”.
Opis fabuły
Akcja rozgrywa się w Federacji Północnoamerykańskiej w futurystycznym roku 1992, gdzie technologia pozwala na podróże na Księżyc, a zdolności psioniczne są powszechnie akceptowane. Protagonista, Joe Chip, pracuje dla korporacji Glena Runcitera, zajmującej się zatrudnianiem osób z umiejętnościami blokowania zdolności paranormalnych. Pomimo wysokiej pensji, Joe jest zadłużony i nieszczęśliwy.
Runciter, prowadzący firmę z pomocą zmarłej żony, zostaje wynajęty przez magnata Stanton Micka do ochrony obiektów na Księżycu przed psionikami. Podczas misji dochodzi do wybuchu, w wyniku którego Runciter ginie. Grupa wraca na Ziemię, gdzie zaczynają doświadczać dziwnych zjawisk związanych z czasem, w tym zjawiska cofania się do przeszłości.
Joe Chip odkrywa, że Runciter przeżył eksplozję, a jego wiadomości są próbą kontaktu z półżywymi pracownikami. Rzeczywistość, w której się znajdują, jest wytworem Jory’ego Millera, półżywego, który wysysa energię życiową z innych. Ostatecznie Joe, przy wsparciu Ubiku, pozostaje półżywy, a Ella Runciter prosi go o obronę pozostałych półżywych.
Interpretacja
Powieść przedstawia złożoną relację między rzeczywistością a iluzją, co jest charakterystyczne dla twórczości Dicka. Kluczowe jest zrozumienie stanu pół-życia oraz wpływu zdolności Pat Conley na zmianę przeszłości. Historia pokazuje napięcia między rozkładem a odbudową, co prowadzi do pytania o rzeczywistość i jej percepcję.
Postacie, takie jak Joe Chip, Pat Conley i Runciter, reprezentują typowe archetypy Dicka, gdzie protagonistów dręczą siły zła. Powieść stawia czytelnika przed wieloma interpretacjami rzeczywistości, co sprawia, że wiele kwestii pozostaje niejasnych.
Literackie aluzje
Termin Ubik pochodzi od łacińskiego „ubique”, co oznacza „wszędzie”. W kontekście powieści, Ubik jako forma życiowej siły, staje się kluczowym elementem w zmaganiach bohaterów. Nazwisko Joe Chip może nawiązywać do postaci Jezusa, co sugeruje szersze metafory religijne, które nie są jednak bezpośrednie.
List w sprawie Stanisława Lema
Powieść została wydana w serii „Stanisław Lem poleca”, co doprowadziło do nieporozumień między Dickiem a Lemem. Dick podejrzewał Lema o oszustwo i w 1974 roku wysłał list do FBI, sugerując, że Lem może być „komunistyczną komórką” infiltrującą środowisko science fiction.
