Desiré Delano Bouterse
Desiré Delano Bouterse (Dési) to surinamski wojskowy i polityk, urodzony 13 października 1945 roku w Domburgu. Był przywódcą zamachów stanu w 1980 i 1990 roku oraz faktycznym dyktatorem Surinamu w latach 1980–1988 i 1990–1991. Założył i przewodził Partii Narodowo-Demokratycznej (NDP), a także pełnił funkcję prezydenta Surinamu od 12 sierpnia 2010 do 16 lipca 2020 roku.
Młodość i kariera wojskowa
Bouterse ukończył Szkołę Handlową w Paramaribo, a w 1968 roku wyjechał do Holandii, gdzie wstąpił do armii. Po powrocie do Surinamu w 1975 roku zaangażował się w tworzenie narodowych sił zbrojnych.
Zamachy stanu i władza
25 lutego 1980 roku Bouterse dokonał zamachu stanu, obalając rząd premiera Hencka Arrona. Stanął na czele Narodowej Rady Wojskowej i przez osiem lat sprawował władzę, mimo że formalnie rządziły osoby cywilne. W 1982 roku doszło do „morderstw grudniowych”, w wyniku których zginęło 15 działaczy opozycyjnych, co doprowadziło do międzynarodowej izolacji Surinamu i ograniczenia pomocy zagranicznej.
W odpowiedzi na rosnący opór wobec junty, w 1985 roku zniesiono zakaz działalności partii politycznych, a w 1987 roku przeprowadzono referendum, w którym obywatele poparli nową demokratyczną konstytucję. W 1988 roku przeprowadzono demokratyczne wybory, w wyniku których Ramsewak Shankar został prezydentem.
Kolejny zamach stanu i rządy
24 grudnia 1990 roku Bouterse ponownie przejął władzę w wyniku zamachu stanu, zmuszając Shankara do rezygnacji. W 1991 roku, pod presją międzynarodową, przeprowadzono nowe wybory, które wygrała koalicja Nowy Front. Bouterse znalazł się w opozycji, ale w 2010 roku, po zawarciu koalicji, został wybrany na prezydenta.
Oskarżenia i procesy sądowe
Bouterse zmagał się z poważnymi oskarżeniami, w tym o przemyt narkotyków. W 1997 roku Holandia wydała międzynarodowy nakaz aresztowania, oskarżając go o przemyt 2 ton kokainy. W 2000 roku wszczęto dochodzenie w sprawie „morderstw grudniowych”, gdzie Bouterse był głównym podejrzanym. Proces rozpoczął się w 2007 roku, a Bouterse groziła kara do 20 lat pozbawienia wolności.
Bouterse nadal odgrywał istotną rolę w polityce Surinamu, a jego historia jest przykładem złożonych relacji między władzą wojskową a cywilnym rządem w tym kraju.
