Kanon turyński, znany również jako Papirus turyński czy Królewska Lista z Turynu, to cenny dokument z czasów Ramzesa II, przechowywany w Museo delle Antichità Egizie w Turynie. Zawiera on imiona i lata panowania wielu egipskich władców oraz listę bogów, którzy rządzili Egiptem przed erą faraonów.
Odkrycie i stan zachowania
Papirus został odkryty w 1822 roku przez włoskiego podróżnika Bernardino Drovettiego w Tebach. Oryginalnie miał długość 170 cm i szerokość 41 cm, lecz obecnie składa się z ponad 160 fragmentów, z czego około 50% treści jest utracone. Jego stan uległ pogorszeniu od momentu przekazania do Muzeum w Turynie, mimo starań Jean François Champolliona i Gustawa Seyffartha, którzy podjęli się jego rekonstrukcji.
Treść i struktura
Papirus został spisany na liście podatkowej, co sugeruje, że mógł nie mieć dużego znaczenia dla autora. Zawiera on:
- Lista bogów i mitycznych królów Egiptu
- Imiona władców z latami panowania, zgodne z systemem dynastii Manetona
- Władców efemerycznych oraz hyksoskich, z hieroglificznymi znakami identyfikującymi ich jako obcych
Papirus jest podzielony na 11 kolumn, które obejmują różne dynastie, od bogów po królów. Pomimo uszkodzeń, lista wskazuje na powiązania z historią Egiptu.
Kolumny papirusu
Struktura kolumn papirusu jest następująca:
- Kolumna 1: Dynastia bogów Starożytnego Egiptu
- Kolumna 2: Bogowie, duchy i królowie mityczni
- Kolumna 3: Dynastie 1 i 2
- Kolumna 4: Dynastie 2-5
- Kolumna 5: Dynastie 6-10
- Kolumna 6: Dynastie 11 i 12
- Kolumna 7: Dynastie 12 i 13
- Kolumna 8: Dynastia 13
- Kolumna 9: Dynastie 13 i 14
- Kolumna 10: Dynastia 14
- Kolumna 11: Dynastie 14-17
Znaczenie
Kanon turyński jest istotnym źródłem informacji o historii Egiptu, ukazującym nie tylko dynastie faraonów, ale także ich relacje z bogami i mitycznymi postaciami. Pomimo braków w treści, pozostaje cennym dokumentem w naukach egiptologicznych.
Bibliografia
* Pavan A.R. – „Tajemna wiedza Egiptu”, Wyd. Ravi 2002, s. 15.
Linki zewnętrzne
* [Opis i transliteracja listy faraonów Papirusu turyńskiego.](http://www.ancient-egypt.org/history/turin_kinglist/index.html)
