Kondensator zmienny
Kondensator zmienny, znany również jako kondensator nastawny lub strojeniowy, to element elektroniczny, którego pojemność można płynnie regulować. Najczęściej wykorzystywany jest w obwodach strojeniowych odbiorników radiowych i telewizyjnych, często w połączeniu z kondensatorami stałymi. W celu precyzyjnego zestrojenia obwodu stosuje się również kondensatory zmienne o małej pojemności, zwane trymerami.
Podział kondensatorów zmiennych
- Kondensatory strojeniowe: Używane jako elementy strojeniowe w obwodach rezonansowych, z możliwością regulacji pojemności do kilkuset pF.
- Kondensatory stroikowe (trymery): Służą do precyzyjnego, jednorazowego strojenia obwodów, z pojemnościami od ułamka do kilkudziesięciu pF.
W nowoczesnych odbiornikach, gdzie strojenie odbywa się automatycznie, stosuje się diody pojemnościowe, zwane warikapami, zamiast kondensatorów strojeniowych.
Budowa kondensatora zmiennego
Kondensator zmienny składa się z dwóch głównych elementów:
- Stator: Elektroda stała, zazwyczaj w postaci płytek.
- Rotor: Ruchoma elektroda, połączona elektrycznie z obudową.
Płytki statora i rotora wykonane są najczęściej z aluminium lub miedzi, a ich separacja zapewnia warstwa dielektryka, takiego jak powietrze, ceramika czy teflon. Standardowy kondensator strojeniowy składa się z dwóch płytek, ale dla większych pojemności tworzy się zespoły (sekcje) z wieloma płytkami. W superheterodynowych odbiornikach często montuje się dwa lub trzy kondensatory, które jednocześnie zmieniają swoją pojemność.
Agregaty kondensatorów mogą składać się z jednej, dwóch lub trzech sekcji, a dodatkowe kondensatory zmienne o małej pojemności (trymery) są używane do precyzyjnego dostrojenia. Zewnętrzne płytki często mają nacięcia umożliwiające regulację pojemności w zależności od kąta obrotu manipulatora.