10 Najpiękniejszych Eksperymentów z Fizyką
Książka Roberta P. Crease’a, wydana w 2003 roku, przedstawia najbardziej znane eksperymenty fizyczne, oparte na ankiecie wśród naukowców. Oto lista dziesięciu najważniejszych z nich:
- Pomiar Eratostenesa (ok. 230 p.n.e.) – pomiar obwodu Ziemi.
- Eksperyment Galileusza (1600) – spadek swobodny – dowód, że ciała o różnych masach spadają w tym samym tempie.
- Eksperyment Galileusza (1600) – ruch staczających się ciał – badanie przyspieszenia na równi pochyłej.
- Eksperyment Newtona (1665–1666) – rozszczepienie światła za pomocą pryzmatu.
- Eksperyment Cavendisha (1798) – wyznaczenie stałej grawitacji G za pomocą wagi skręceń.
- Doświadczenie Younga (1801) – interferencja światła na dwóch szczelinach.
- Wahadło Foucaulta (1851) – potwierdzenie ruchu obrotowego Ziemi.
- Eksperyment Millikana (1909) – wyznaczenie ładunku elektronu.
- Eksperyment Rutherforda (1911) – odkrycie jądra atomowego.
- Doświadczenie Davissona i Germera (1927) – dyfrakcja elektronów na krysztale niklu.
Inne Ważne Eksperymenty
W książce uwzględniono również inne znaczące doświadczenia, takie jak:
- Eksperyment Archimedesa (III w. p.n.e.) – prawo wyporności.
- Obserwacje Rømera (1676) – badania prędkości światła.
- Eksperymenty Joule’a (1843) – zasada zachowania energii.
- Eksperymenty Reynoldsa (1883) – hydrodynamika.
- Doświadczenie Sterna-Gerlacha (1922) – kwantyzacja momentu pędu.
Pomiar Eratostenesa
Eratostenes, porównując długość cieni w Syene i Aleksandrii, obliczył obwód Ziemi na około 40 000 km, co jest bliskie rzeczywistej wartości 40 041 km.
Eksperyment Galileusza
Galileusz udowodnił, że wszystkie ciała spadają z jednakowym przyspieszeniem, niezależnie od masy, oraz zbadał ruch ciał na równi pochyłej, wykazując, że przebywają one drogę proporcjonalną do kwadratu czasu.
Eksperyment Newtona
Newton odkrył, że światło białe rozszczepia się na różne kolory, co zapoczątkowało badania nad naturą światła.
Eksperyment Cavendisha
Cavendish wyznaczył stałą grawitacji G, co pozwoliło na dokładne określenie masy Ziemi.
Doświadczenie Younga
Young potwierdził falową naturę światła poprzez obserwację interferencji światła przechodzącego przez dwie szczeliny.
Wahadło Foucaulta
Foucault zademonstrował obrót Ziemi poprzez obserwację ruchu wahadła, które zmienia kierunek na różnych szerokościach geograficznych.
Podsumowanie
Te eksperymenty nie tylko zrewolucjonizowały fizykę, ale także wpłynęły na nasze zrozumienie natury wszechświata.
