Księgosusz bydła
Księgosusz, znany również jako pomór bydła (łac. Typhus bovum contagiosus), to wysoce zaraźliwa choroba wirusowa bydła i dziko żyjących przeżuwaczy, charakteryzująca się bardzo wysoką umieralnością przekraczającą 90%. W Polsce choroba ta nie występuje od wiosny 1922 roku, a ostatni potwierdzony przypadek na świecie miał miejsce w 2001 roku. W 2010 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa ogłosiła księgosusz chorobą całkowicie eradykowaną.
Etiologia
Wirus odpowiedzialny za księgosusz należy do rzędu Mononegavirales, rodziny Paramyxoviridae, podrodziny Paramyxovirinae oraz rodzaju Morbillivirus.
Objawy choroby
Do głównych objawów księgosuszu należą:
- Plamy i owrzodzenia na błonie śluzowej pyska.
- Ciągliwa, o nieprzyjemnym zapachu ślina.
- Kaszl, osłabienie, brak apetytu i chęci do przeżuwania.
- Obrzęk sromu oraz śluzowato-krwawa biegunka.
- Wysoka gorączka i, w przypadku krów cielnych, poronienia.
Rozpoznawanie
Diagnoza księgosuszu opiera się na zmianach anatomopatologicznych oraz objawach klinicznych. Rozpoznanie powinno być potwierdzone badaniami laboratoryjnymi, takimi jak:
- Odczyn wiązania dopełniacza (OWD).
- Odczyn seroneutralizacji.
- Test ELISA.
- Immunofluorescencja do wykrywania antygenu wirusa w tkankach.
Rozpoznanie różnicowe
W diagnostyce należy wykluczyć inne choroby, takie jak:
- Głowica.
- Pryszczyca.
- Pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej bydła.
- Grudkowe zapalenie jamy ustnej bydła.
Zapobieganie i zwalczanie
Księgosusz jest chorobą zwalczaną z urzędu. Obowiązuje zgłaszanie oraz notyfikacja przypadków w krajach Unii Europejskiej.
