Józef Lutosławski
Józef Lutosławski (1881-1918) był polskim ziemianinem i działaczem narodowym, związanym z Narodową Demokracją. W czasie I wojny światowej współorganizował Centralny Komitet Obywatelski w Warszawie i był aktywnym członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie. Został rozstrzelany przez Czekę za propagowanie kontrrewolucyjnej działalności.
Życiorys
Urodził się w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Jego ojcem był Franciszek Dionizy, a bracia Józefa to m.in. redaktor Jan Lutosławski i poseł ks. Kazimierz Lutosławski. Józef Lutosławski studiował rolnictwo w Zurychu oraz filozofię w Berlinie, a od około 1905 roku był członkiem Ligi Narodowej.
W 1905 roku rozpoczął współpracę z „Gońcem Porannym”, a następnie redagował tygodnik „Myśl Polska”. W latach 1908–1915 zarządzał majątkiem rodzinnym w Górnym Drozdowie, angażując się w życie kulturalne i społeczne regionu. Organizował przedstawienia i kursy rolnicze, promując spółdzielczość.
Po wybuchu I wojny światowej, wraz z bratem Marianem, zainicjował utworzenie Centralnego Komitetu Obywatelskiego. W 1915 roku, w obliczu ofensywy niemieckiej, Lutosławscy przenieśli się do Moskwy, gdzie zajmowali się pomocą dla uchodźców. W 1917 roku, w trakcie puczu Korniłowa, opowiadali się przeciw bolszewikom, co prowadziło do nieporozumień w rodzinie.
Działalność w Moskwie
Józef Lutosławski był kierownikiem Wydziału Wojskowego RPZM i brał udział w pozyskaniu tekstu tajnego traktatu niemiecko-bolszewickiego. Został aresztowany przez Czekę 25 kwietnia 1918, oskarżony o działalność kontrrewolucyjną. Po skazaniu na śmierć, został rozstrzelany 5 września 1918 w moskiewskim więzieniu na Butyrkach.
W czasie pobytu w więzieniu napisał książkę patriotyczną „Chleb i ojczyzna”. Jego działalność i śmierć pozostawiły trwały ślad w historii polskiego ruchu narodowego.
