Noce i dnie
Noce i dnie to powieść Marii Dąbrowskiej, wydana w latach 1931–1934. Uznawana jest za jedno z najwybitniejszych dzieł literatury polskiej okresu międzywojennego. Dąbrowska za tę powieść otrzymała Państwową Nagrodę Literacką w 1933 roku i była wielokrotnie nominowana do Nagrody Nobla.
Powieść opisuje losy rodziny szlacheckiej Niechciców, koncentrując się na postaciach Bogumiła i Barbary. Akcja osadzona jest w kontekście ważnych przemian społecznych i politycznych, ukazując życie w dwóch perspektywach: historycznej i egzystencjalnej.
Geneza utworu
Prace nad powieścią Dąbrowska rozpoczęła w drugiej połowie lat 20. XX wieku. Pierwsze fragmenty publikowane były w prasie pod różnymi tytułami, m.in. Domowe progi i Kłopoty pani Barbary. Ostatecznie przyjęła tytuł Noce i dnie, co lepiej oddawało tematykę utworu. Kluczowymi postaciami są Bogumił, symbolizujący aktywne podejście do życia, oraz Barbara, reprezentująca postawę bardziej zamkniętą i niepewną.
Kompozycja powieści
Powieść Noce i dnie łączy trzy główne plany obserwacyjne:
- Plan powieści obyczajowej: przedstawia życie rodzinne Niechciców, ich trudności oraz relacje z bliskimi i otoczeniem.
- Plan powieści społecznej: ukazuje przemiany społeczne, takie jak upadek szlachty po powstaniu stycz
