Mięsień pośladkowy wielki
Mięsień pośladkowy wielki, będący największym z mięśni pośladkowych, jest dużym, romboidalnym mięśniem o grubości 3–4 cm. Należy do grupy tylnej mięśni grzbietowych obręczy kończyny dolnej. Jego zewnętrzna powierzchnia jest pokryta skórą i warstwą podściółki tłuszczowej.
Przyczep początkowy mięśnia obejmuje:
- powięź piersiowo-lędźwiową,
- tylną część talerza kości biodrowej,
- boczny brzeg kości krzyżowej i guzicznej,
- więzadło krzyżowo-guzowe.
Włókna mięśnia przebiegają równolegle i skośnie ku dołowi oraz boku, przyczepiając się do:
- górnej części nad krętarzem większym kości udowej,
- dole wzdłuż guzowatości pośladkowej na kości udowej.
Mięsień unaczyniony jest przez tętnice pośladkowe górną i dolną oraz inne tętnice od tętnicy głębokiej uda. Unerwiony jest przez nerw pośladkowy dolny ze splotu krzyżowego (L5–S2).
Czynność mięśnia
Mięsień pośladkowy wielki pełni kilka kluczowych funkcji:
- Jest najsilniejszym prostownikiem stawu biodrowego.
- Rotuje udo na zewnątrz.
- Przywodzi udo dzięki swojemu przyczepowi udowemu.
- Odwodzi udo za sprawą przyczepu powięziowego.
- Prostuje kolano, działając na powięź szeroką uda.
Najważniejszą funkcją mięśnia jest utrzymywanie pionowej postawy ciała w kooperacji z mięśniami przedniej grupy. Działa obustronnie, kontrolując statykę górnej części ciała, chroniąc tułów przed upadkiem do przodu oraz wspomagając przesuwanie miednicy do przodu, na przykład podczas wiosłowania.
