Kościół Świętych Apostołów Jakuba i Filipa w Toruniu – dawna fara Nowego Miasta Torunia, usytuowana przy wschodnim narożniku Rynku Nowomiejskiego.
Historia
Budowę kościoła rozpoczęto w 1309 roku, a projekt zrealizowano na przełomie XIII i XIV wieku. Chór został ukończony około 1320 roku, a kościół oddano do użytku około 1340 roku. Kamień węgielny położył biskup Herman.
Kościół wyróżnia się charakterystyczną bryłą oraz bogactwem detali architektonicznych, będąc jednym z najważniejszych przykładów ceglanej architektury basenu Morza Bałtyckiego. W jego wnętrzu znajdują się cenne malowidła z XIV-XV wieku, mistyczny krucyfiks, figura Matki Boskiej oraz późnogotycki obraz Pasji toruńskiej.
Od 1557 roku był użytkowany przez ewangelików, a od 1667 roku przez benedyktynki. W 2021 roku kościół został podniesiony do rangi sanktuarium.
Wymiary kościoła to: długość 53 m, wysokość nawy głównej 20,65 m, wysokość wieży 49 m.
Inskrypcje na murach kościoła
Na zewnętrznej stronie prezbiterium umieszczono inskrypcję w języku łacińskim, informującą o poświęceniu chóru kościoła świętym Jakubowi i Filipowi.
Wnętrze
Wnętrze kościoła skrywa bogaty zbiór zabytków, w tym:
- XIV-wieczny krucyfiks mistyczny
- Malowidła ścienne z XIV wieku
- Figura Marii z Dzieciątkiem z końca XIV wieku
- Późnogotycki obraz pasyjny z ok. 1480-1490
- Prospekt organowy z 1611 roku
- Obraz Sąd Ostateczny z 1603 roku
Wśród barokowych elementów znajdują się ołtarze z XVIII wieku oraz ozdobny łuk tęczowy z 1733 roku. Neogotyckie witraże w prezbiterium wykonano w latach 1913-1914. W kościele znajdują się także epitafium biskupa Adolfa Piotra Szelążka, pochowanego w tym miejscu.
Podsumowanie
Kościół Świętych Apostołów Jakuba i Filipa w Toruniu jest nie tylko ważnym obiektem sakralnym, ale także cennym zabytkiem architektury gotyckiej, który zachwyca bogactwem detali i historycznymi skarbami.
