„`html
Przewóz – Informacje ogólne
Przewóz (łuż. Přibuz, niem. Priebus) to wieś w Polsce, znajdująca się w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, w gminie Przewóz, nad Nysą Łużycką. Miejscowość jest siedzibą gminy. Do 1945 roku Przewóz posiadał status miasta, a w latach 1975–1998 administracyjnie należał do województwa zielonogórskiego. W 2007 roku zlikwidowano drogowe przejście graniczne Przewóz–Podrosche w wyniku przystąpienia Polski do strefy Schengen.
Toponimia
Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1613 roku, kiedy to Mikołaj Henel w swojej pracy Silesiographia użył łacińskiej nazwy Pribusium. W 1847 roku Józef Lompa wymienił polską nazwę Przewóz oraz niemiecką Priebus.
Historia
Przewóz ma długą historię, związaną z Górnymi Łużycami. W 1018 roku Bolesław Chrobry przyłączył go do Polski. W średniowieczu istniała tu słowiańska osada położona na ważnych szlakach handlowych. W XIII wieku miejscowość została nadana rodzinie von Packów przez piastowskiego księcia Henryka Brodatego. Przewóz przeszedł przez różne administracyjne zmiany, w tym do Księstwa żagańskiego w 1413 roku. Po II wojnie światowej, w wyniku zniszczeń, Przewóz został zdegradowany do rangi wsi. W latach 1945–1991 stacjonowała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, a w 1995 roku otwarto przejście graniczne z Niemcami.
Osoby związane z Przewozem
- Johann Gottlob Worbs (1760–1833) – historyk Śląska i Łużyc, związany z Przewozem.
Zabytki
W miejscowości znajdują się zabytki wpisane do wojewódzkiego rejestru:
- Kościół parafialny pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP – gotycki z XV wieku.
- Baszta – wieża zamkowa z XIV wieku, pozostałość gotyckiego zamku z XIII wieku, znana jako „Wieża głodowa”. Zmarł w niej książę żagański Baltazar I.
- Cmentarz żydowski.
„`
