Józef Mertka (12 lutego 1903 – 2 sierpnia 1987) był polskim działaczem społecznym i uczestnikiem wydarzeń historycznych.
Życiorys
Józef Mertka urodził się w Odolanowie. Był synem urzędnika pocztowego, Piotra Mertki. Ukończył Królewskie Gimnazjum w Ostrowie, a następnie studiował ekonomię w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, gdzie uzyskał dyplom w 1930 roku.
W 1921 roku reaktywował klub sportowy Venetię, a później został jego honorowym prezesem. W 1939 roku brał udział w wojnie obronnej, ratując poezję Leona Kruczkowskiego. Po wojnie osiedlił się w Słupsku, gdzie organizował instytucje ubezpieczenia społecznego. W okresie stalinowskim był represjonowany, co zmusiło go do wyjazdu na południe Polski, gdzie pracował przy budowie Nowej Huty. Po powrocie do Słupska w 1956 roku pracował jako ekonomista.
Józef Mertka był działaczem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Słupskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Współinicjował serię wydawniczą „Biblioteka Słupska”. Otrzymał liczne odznaczenia, w tym Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Wielkopolski Krzyż Powstańczy.
Udział w Powstaniu Wielkopolskim
Mertka w wieku 15 lat wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim. Działał w „Pogotowiu Służby i Łączności Drużyny Gońców” oraz w II Drużynie Harcerskiej im. gen. H. Dąbrowskiego. Jego zadania obejmowały:
- Pełnienie służby wartowniczej.
- Utrzymywanie łączności między oddziałami powstańczymi.
- Przewożenie meldunków i raportów.
- Przewóz broni i amunicji.
- Pomoc ludności wracającej z przymusowych robót w Niemczech.
Działalność Mertki oraz jego drużyny była wysoko oceniana w relacjach ówczesnych świadków.
Podsumowanie
Józef Mertka był wszechstronnie zaangażowany w życie społeczne i historyczne Polski. Jego działalność w Powstaniu Wielkopolskim oraz późniejsze osiągnięcia w Słupsku i aktywność w organizacjach społecznych pozostawiły trwały ślad w historii regionu. Zmarł 2 sierpnia 1987 roku w Elblągu i został pochowany w Słupsku.
