Pafawag 3E – Lokomotywa Elektryczna
Pafawag 3E to polska lokomotywa elektryczna przeznaczona do transportu towarów, produkowana w latach 1957–1971. Została zaprojektowana na podstawie radzieckiej lokomotywy WŁ22M, a jej historia produkcyjna obejmuje trzy główne typy: 3E, 3E/1 oraz 3E/1M. Lokomotywy te były oznaczane przez PKP jako E06, a później ET21.
Specyfikacje Techniczne
- Masa służbowa: 121 t (3E), 114 t (3E/1)
- Długość: 16820 mm
- Szerokość: 3005 mm
- Wysokość: 4559 mm
- Średnica kół: 1250 mm
- Trakcja: elektryczna, napięcie zasilania: 3000 V DC
- Moc ciągła: 1860 kW, moc godzinowa: 2400 kW
- Maksymalna prędkość eksploatacyjna: 100 km/h
- Siła pociągowa: 32 T
- System hamulca: Westinghouse (zmodernizowane Oerlikon)
Produkcja i Modernizacje
Produkcję lokomotyw rozpoczęto w 1957 roku, a typ 3E był pierwszą polską elektryczną lokomotywą towarową. W 1960 roku wprowadzono zmiany w typie 3E/1, co poprawiło parametry techniczne. Do 1971 roku wyprodukowano łącznie 589 sztuk lokomotyw w tej wersji.
Eksploatacja
Lokomotywy ET21 były wykorzystywane zarówno w ruchu towarowym, jak i pasażerskim. Mogły prowadzić pociągi towarowe o masie 2300 ton z prędkością 70 km/h oraz pociągi pasażerskie do 100 km/h. Choć wycofywanie tych lokomotyw rozpoczęto w latach 80. i 90., niektóre egzemplarze były używane do 2016 roku. ET21-57 zachowano jako eksponat zabytkowy w skansenie w Chabówce.
Koleje Przemysłowe
W latach 50. XX wieku lokomotywy ET21 zaczęły być używane przez przewoźników przemysłowych, w tym w kopalniach piasku. Zainstalowano boczne sieci trakcyjne, ale później zrezygnowano z tego rozwiązania. Lokomotywy te były cenione za niezawodność i prostotę konstrukcji.
Podsumowanie
Pafawag 3E to przykład polskiej myśli technicznej w dziedzinie kolejnictwa, która przez wiele lat odgrywała ważną rolę w transporcie towarowym i pasażerskim. Dzięki solidnej konstrukcji oraz modernizacjom, lokomotywy te pozostają w pamięci maszynistów i miłośników kolei.
