Metamizol (Dipiron)
Metamizol, znany również jako dipiron, to organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwbólowy. Otrzymany po raz pierwszy w 1920 roku, był dostępny bez recepty do lat 70. XX wieku, kiedy to odkryto ryzyko agranulocytozy, poważnej choroby krwi. W rezultacie wiele krajów ograniczyło lub całkowicie wycofało ten lek.
Właściwości
Metamizol łatwo rozpuszcza się w wodzie i wykazuje silne działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe, ale słabsze działanie przeciwzapalne. Działa poprzez hamowanie enzymu cyklooksygenazy w ośrodkowym układzie nerwowym.
Stosowanie
U dorosłych metamizol podawany jest w dawkach od 0,5 do 1 grama, zarówno doustnie, jak i domięśniowo lub dożylnie. Działanie przeciwbólowe utrzymuje się przez około 4 godziny przy dawce 0,5 grama.
Działania niepożądane
- Leukopenia
- Agranulocytoza
- Uszkodzenie wątroby i nerek
- Problemy z układem krwionośnym
- Zaburzenia pokarmowe i zmiany skórne
Możliwe są także wstrząsy u osób nadwrażliwych na lek po podaniu dożylnym.
Ryzyko agranulocytozy
Według badań, zapadalność na agranulocytozę spowodowaną metamizolem wynosi od 0,2 do 2 przypadków na milion dni użycia, z około 7% przypadków śmiertelnych. Inne badania sugerują, że ryzyko to jest znacznie wyższe, szczególnie w warunkach szpitalnych.
Preparaty w Polsce
W Polsce dostępne są różne preparaty zawierające sól sodową metamizolu, takie jak:
- Axonalgin
- Biovetalgin
- Dialginum
- Pyralgina
- Metamizol Dr. Max
- i wiele innych
Stosowany jest także w recepturze aptecznej pod różnymi nazwami.
Dostępność na świecie
Metamizol został wycofany w wielu krajach, w tym w Australii, Norwegii i Stanach Zjednoczonych. W wielu innych krajach, takich jak Niemcy czy Szwajcaria, jest dostępny tylko na receptę i stosowany w określonych wskazaniach.
Podsumowanie
Metamizol jest skutecznym lekiem przeciwbólowym, jednak jego stosowanie wiąże się z ryzykiem poważnych działań niepożądanych, co prowadzi do ograniczeń w dostępności tego leku w wielu krajach.
