Jan Gadomski
Jan Gadomski (24 czerwca 1889 – 2 stycznia 1966) był polskim astronomem oraz popularyzatorem astronomii i kosmonautyki. Urodził się w Czatkowicach w rodzinie Kazimierza i Marii Gadomskich.
Życiorys
Jan Gadomski ukończył Szkołę św. Barbary w Krakowie oraz III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego. Następnie studiował astronomię na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał dyplom w 1914 roku. Po studiach pracował jako asystent w Obserwatorium Astronomicznym UJ, a od 1927 roku był adiunktem w Obserwatorium Warszawskim.
W 1922 roku założył Stację Obserwacyjną na Lubomirze, a w 1925 roku obronił pracę doktorską. Współpracował przy redagowaniu dodatku astronomicznego do Kalendarza Ilustrowanego Kuriera Codziennego oraz pisał podręczniki i monografie astronomiczne.
W czasie II wojny światowej organizował lotniczą służbę meteorologiczną w ramach AK. Po wojnie przejął instrumenty astronomiczne z I Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. W latach 1946–1950 redagował czasopismo Urania – Postępy Astronomii i był pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Otrzymał liczne odznaczenia, w tym Medal 10-lecia Polski Ludowej.
Wybrane publikacje
- Kosmografja: podręcznik dla szkół średnich (1931, wspólnie z Eugeniuszem Rybką)
- Astronomia dla liceów ogólnokształcących (Książnica, Lwów, 1938)
- Zarys historii astronomii polskiej (Kraków, 1948)
- Człowiek tworzy własny firmament (1959)
- Na kosmicznych szlakach (1961)
- Poczet wielkich astronomów (1965)
Upamiętnienie
Krater Gadomski na Księżycu nosi imię Jana Gadomskiego od 1970 roku. Jest patronem ulic w Łodzi, Toruniu oraz Krzeszowicach.
