Marynarka Wojenna
Marynarka wojenna to jednostka sił zbrojnych, która prowadzi działania na wodach i wybrzeżach. W skład marynarki wchodzą okręty, morskie lotnictwo, bazy morskie, piechota morska oraz służby pomocnicze. W Polsce Marynarka Wojenna jest częścią Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Historia i rozwój flot w XIX-XX wieku
Porównując marynarki wojenne, kluczowym wskaźnikiem jest łączna wyporność okrętów, co wpływa na ich liczebność oraz wartość bojową. W XVIII wieku i przez dużą część XIX wieku dominowały okręty liniowe, a od czasów II wojny światowej – lotniskowce.
Na początku XIX wieku najsilniejszą marynarką była Royal Navy, która miała przewagę nad innymi flotami, co było związane z brytyjskim imperium kolonialnym. Drugie miejsce zajmowała Marine nationale Francji, a trzecie Marynarka Wojenna Imperium Rosyjskiego. W drugiej połowie XIX wieku, po wojnie rosyjsko-japońskiej, flota rosyjska uległa osłabieniu.
Po I wojnie światowej flota niemiecka została zlikwidowana, a flota rosyjska znacznie osłabiona. Floty amerykańska i japońska zaczęły się rozwijać, co doprowadziło do równowagi z Wielką Brytanią. Traktat waszyngtoński z 1922 roku ustalił proporcje wyporności okrętów głównych klas między USA, Wielką Brytanią, Japonią, Francją i Włochami.
II wojna światowa zniszczyła marynarki niemiecką, japońską, francuską i włoską, pozostawiając USA i Wielką Brytanię jako głównych graczy. Po wojnie US Navy zyskała przewagę, a flota brytyjska, pomimo wielkich strat, nie odzyskała swojej wcześniejszej potęgi. Po zimnej wojnie marynarka ZSRR została zredukowana, a dominującą rolę na morzu nadal odgrywała US Navy.
Współczesne marynarki wojenne
W XXI wieku, w obliczu wzrostu ambicji Chin, nastąpiła znaczna rozbudowa chińskiej marynarki, która w 2020 roku zajęła pierwsze miejsce pod względem liczby okrętów, mimo że pod względem mocy bojowej ustępuje marynarce amerykańskiej.
Podsumowanie
- Marynarka wojenna prowadzi działania na wodach i wybrzeżach.
- Royal Navy była dominującą siłą morską od XIX wieku do II wojny światowej.
- Po II wojnie światowej US Navy stała się najsilniejszą marynarką na świecie.
- W XXI wieku nastąpiła rozbudowa marynarki chińskiej, która zajmuje pierwsze miejsce pod względem liczby okrętów.
