Dzisiaj jest 21 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł

Stopa (metryka)

Definicja stopy

Stopa, pochodząca z łaciny (pes), to najmniejsza jednostka miary wierszowej. W antycznej wersyfikacji iloczasowej stopa składała się z powtarzających się układów sylab długich i krótkich. W nowożytnej wersyfikacji, dostosowanej do języków bez iloczasu, stopa definiowana jest jako układ sylab akcentowanych i nieakcentowanych. Współczesna wersologia postrzega stopę jako element metrum, który nie funkcjonuje samodzielnie, będąc częścią większego wzorca, jakim jest wers. Adam Kulawik określa stopę jako „powtarzalny segment metru”. Niektórzy badacze, tacy jak Kazimierz Budzyk, odrzucają teorię stopy, argumentując, że należy badać rzeczywiste zjawiska prozodyczne.

Rodzaje stóp według liczby mor

  • Dwumorowe:
    • pirychej (dybrach): ss
  • Trzymorowe:
    • jamb: sS
    • trochej: Ss
    • trybrach: sss
  • Czteromorowe:
    • amfibrach: sSs
    • anapest: ssS
    • daktyl: Sss
    • dypirychej: ssss
    • spondej: SS
  • Pięciomorowe:
    • amfimakr: SsS
    • antybakch: SSs
    • bakch: sSS
    • peon pierwszy: Ssss
    • peon drugi: sSss
    • peon trzeci: ssSs
    • peon czwarty: sssS
  • Sześciomorowe:
    • antyspast: sSSs
    • chorijamb: SssS
    • jonik a maiore: SSss
    • jonik a minore: ssSS
    • dyjamb: sSsS
    • dytrochej: SsSs
    • molos: SSS
  • Siedmiomorowe:
    • epitryt pierwszy: sSSS
    • epitryt drugi: SsSS
    • epitryt trzeci: SSsS
    • epitryt czwarty: SSSs
  • Ośmiomorowa:
    • dyspondej: SSSS

Rodzaje stóp według liczby sylab

  • Dwusylabowe:
    • jamb: sS
    • pirychej: ss
    • spondej: SS
    • trochej: Ss
  • Trzysylabowe:
    • amfibrach: sSs
    • amfimakr: SsS
    • anapest: ssS
    • antybakch: SSs
    • bakch: sSS
    • daktyl: Sss
    • molos: SSS
    • trybrach: sss
  • Czterosylabowe:
    • antyspast: sSSs
    • chorijamb: SssS
    • jonik a maiore: SSss
    • jonik a minore: ssSS
    • dyjamb: sSsS
    • dypirychej: ssss
    • dyspondej: SSSS
    • dytrochej: SsSs
    • epitryt pierwszy: sSSS
    • epitryt drugi: SsSS
    • peon pierwszy: Ssss
    • peon drugi: sSss
    • peon trzeci: ssSs
    • peon czwarty: sssS

Najczęstsze stopy w poezji polskiej

  • trochej: Ss
  • jamb: sS
  • daktyl: Sss
  • amfibrach: sSs
  • anapest: ssS
  • peon trzeci: ssSs