Jamb w Metryce Iloczasowej
Jamb (gr. íambos) to stopa metryczna składająca się z dwóch sylab: krótkiej i długiej. W polskiej poezji odpowiada jej sekwencja sylab nieakcentowanej oraz akcentowanej. Naturalnych jambów w języku polskim jest niewiele, przykładem jest słowo „aha”. Zazwyczaj jamby tworzone są z proklitykami (np. „do snu”) lub poprzez odpowiednie łączenie wyrazów w zdaniu.
Przykład jambu można znaleźć w wierszu „Monachomachia” Ignacego Krasickiego:
„Nie wszystko zło to, co się świeci z góry.”
W przeciwieństwie do jambu, trochej ma inny układ sylab. Wiersze jambiczne zyskują na wyrazistości, gdy na parzystych sylabach występują jednozgłoskowe wyrazy akcentowane. W polskiej literaturze wyróżniają się wiersze Adama Asnyka, takie jak „Dałam ci moc”, „Daremne żale”, „Ta łza” oraz „Ulewa”.
„Na szczytach Tatr, na szczytach Tatr,
Na sinej ich krawędzi,
Króluje w mgłach świszczący wiatr
I ciemne chmury pędzi.”
(Ulewa)
Rodzaje Wierszy Jambicznych
W polskiej wersyfikacji najkrótszym formatem wiersza jambicznego jest dwustopowiec męski (sSsS), a najdłuższym ośmiostopowiec żeński (sSsSsSsS||sSsSsSsSs). Ośmiostopowiec był użyty w utworze „Dziewczyna” Bolesława Leśmiana. Najczęściej spotykanym rozmiarem jest czterostopowiec, a siedmiostopowiec zdarza się głównie w przekładach z wiersza nowogreckiego.
Przypisy
Bibliografia
- Maria Dłuska, Studia z historii i teorii wersyfikacji polskiej, Warszawa 1978.
Kategoria: Stopy metryczne
