Gwiazdor – Postać Bożonarodzeniowa
Gwiazdor to fikcyjna postać, która rozdaje prezenty w Wigilię Bożego Narodzenia w Polsce, szczególnie w regionach takich jak Poznań, ziemia lubuska, Kujawy, Warmia, Kaszuby, Kociewie i ziemia bydgoska. Jego historia sięga dawnych grup kolędników, a sama nazwa wywodzi się od gwiazdy, którą nosili.
Gwiazdor był tradycyjnie ubrany w baranicę oraz futrzaną czapę, a jego twarz często była ukryta pod maską lub umazana sadzą. Nosił ze sobą wór z prezentami oraz rózgę, którą karał niegrzeczne dzieci. Jego rola obejmowała również odpytywanie dzieci z modlitw i kolęd, co wpływało na to, czy otrzymają one prezent, czy też zostaną ukarane.
Współcześnie postać Gwiazdora zyskała cechy św. Mikołaja, jednak rózga pozostała symbolem, którym karze on niegrzecznych. W wielu regionach nadal praktykuje się zwyczaj, w którym osoby przebrane za Gwiazdora odwiedzają domy, zadając dzieciom pytania o ich zachowanie oraz znajomość modlitw czy kolęd. Za tę wizytę rodziny zazwyczaj płacą.
W wyniku migracji oraz wpływu mediów i centrów handlowych, część mieszkańców Wielkopolski i Kaszub zaczęła preferować św. Mikołaja, jednak Gwiazdor wciąż pozostaje ważną postacią w kulturze tych regionów.
Kategorie
- Kultura kaszubska
- Polskie obrzędy i zwyczaje ludowe
- Postacie folklorystyczne
- Wielkopolska
- Zwyczaje bożonarodzeniowe
