Katarzynki – Zwyczaj Świąteczny
Katarzynki to polski zwyczaj świąteczny, obchodzony przez kawalerów w nocy z 24 na 25 listopada, w wigilię św. Katarzyny Aleksandryjskiej. W tym czasie młodzi mężczyźni uczestniczyli w wróżbach matrymonialnych, które dotyczyły ożenku i poszukiwania partnerki. W tradycji chrześcijańskiej obrzęd katarzynek ma miejsce w niedzielę przed 29 listopada.
Znaczenie Św. Katarzyny
Święta Katarzyna jest patronką cnotliwych kawalerów, którzy pragną znaleźć żonę i zbudować szczęśliwy związek. Największe nasilenie kultu świętej miało miejsce w średniowieczu.
Historia Zwyczaju
Pochodzenie katarzynek nie jest do końca znane, ale tradycja ta była szczególnie popularna w XVIII i XIX wieku na wsiach, gdy prace w polu ustawały. Wróżby traktowano raczej jako formę zabawy niż poważne przewidywanie przyszłości. Z czasem katarzynki ustąpiły miejsca andrzejkom, które zyskały na popularności jako ogólna zabawa dla obu płci.
Wróżby i Wierzenia Ludowe
Poniżej przedstawiamy niektóre z wróżb towarzyszących katarzynkom:
- Kawalerowie recytowali wierszyk ku pomyślności wróżb:
- Hej! Kasiu, Katarzynko…
- Pod poduszką kładli dziewczęce przedmioty, mające sprowadzić proroczy sen o przyszłej narzeczonej:
- W noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny…
- Wróżenie z kubków polegało na losowaniu przedmiotów symbolizujących różne aspekty życia, np. obrączka oznaczała ożenek:
- Kasiu daj znać, co się będzie ze mną dziać…
Podsumowanie
Katarzynki to tradycja, która łączy w sobie elementy wróżb i kultu św. Katarzyny. Choć z biegiem lat zyskała mniejsze znaczenie, wciąż pozostaje istotnym elementem polskiego folkloru świątecznego.
