Nabój 5,45 × 39 mm
5,45 × 39 mm to radziecki nabój pośredni, który zastąpił nabój 7,62 × 39 mm wz. 43.
Historia
Prace nad amunicją pośrednią o kalibrze poniżej 6 mm rozpoczęły się w ZSRR przed II wojną światową, jednak zostały wstrzymane przez konflikt. W 1943 roku wprowadzono nabój wz. 43 z kalibrem dostosowanym do naboju karabinowego 7,62 × 54 mm R. Po wojnie nie prowadzono dalszych prac nad nowymi typami amunicji. Wprowadzenie karabinu M16 i naboju 5,56 × 45 mm w 1964 roku spowodowało wznowienie prac nad małokalibrowymi nabojami pośrednimi.
W latach 70. XX wieku zespół konstruktorów pod kierownictwem W.M. Sabielnikowa opracował nowy nabój 5,45 mm. W połowie lat 70. przeprowadzono konkurs na nowy karabin zasilany tą amunicją, co doprowadziło do przyjęcia zmodernizowanego karabinu AK-74. Nabój ten szybko stał się podstawowym uzbrojeniem Armii Radzieckiej, zwłaszcza w Afganistanie, wypierając karabiny AKM.
W latach 80. 5,45 × 39 mm zaczynał dominować nad nabojem 7,62 mm wz. 43 w armiach państw Układu Warszawskiego. Po przyjęciu Polski do NATO, karabin wz. 88 Tantal został wycofany, a wprowadzono karabin wz. 96 Beryl kal. 5,56 × 45 mm. Obecnie nabój 5,45 × 39 mm jest standardowym nabojem w armii rosyjskiej oraz w niektórych krajach postradzieckich.
Budowa pocisku
Pocisk 5,45 × 39 mm ma unikalną konstrukcję. W przedniej części znajduje się przestrzeń, a w tylnej – stalowy rdzeń otoczony ołowianą koszulką. W momencie trafienia koszulka przesuwa się, co zmienia środek ciężkości pocisku, powodując jego koziołkowanie już po przebyciu 7–10 cm. Taki mechanizm prowadzi do poważniejszych obrażeń w porównaniu do pocisku 7,62 mm wz. 43, który zaczyna koziołkować po 25 cm.
Wymiary naboju
- Kaliber: 5,45 mm
- Długość naboju: 56,70 mm
- Długość łuski: 39,50 mm
- Masa naboju: 10,5 g
- Masa pocisku: 3,415 g
- Prędkość początkowa: 900–960 m/s
- Energia początkowa: 1316 J
Bibliografia
- Stanisław Kochański, Brygady antyterrorystyczne Operacje Uzbrojenie, SIGMA NOT 1992.
- Ireneusz Chloupek, Rosyjska odpowiedź, Komandos 5/96.
