Gonzagowie – włoski ród arystokratyczny, który sprawował władzę w księstwie Mantui od 1328 do 1708 roku.
Dzieje rodu
W 1328 roku Ludwik Gonzaga objął władzę w Mantui jako kapitan generalny, a w 1433 roku jego potomek, Gianfrancesco Gonzaga, uzyskał tytuł margrabiego Mantui. W 1530 roku Fryderyk II Gonzaga został pierwszym księciem Mantui, a rok później rodzina uzyskała również markizat Montferratu w wyniku małżeństwa.
Linia Gonzagów z Mantui zdobyła księstwa Nevers i Rethel we Francji, kiedy Ludwik Gonzaga, młodszy syn Fryderyka II, poślubił dziedziczkę tych ziem. Wydarzenia te doprowadziły do wojny o sukcesję mantuańską, a syn Luigiego, Karol, odziedziczył Mantui i Monferrat. Córka Karola I, znana w Polsce jako Ludwika Maria, była królową Polski w latach 1646-1667.
Inna, boczna linia rodu Gonzagów, początkowo była niezależnymi hrabiami, a później książętami Guastalli. Pochodzili oni od Ferrantego, najmłodszego syna Franciszka II. Ferdynand II, prawnuk Ferrantego, odegrał również ważną rolę w wojnie o sukcesję mantuańską.
Władcy Mantui z rodu Gonzagów
- Luigi I (1328-1360)
- Guido (1360-1369)
- Ludovico II (1369-1382)
- Francesco I (1382-1407)
- Gianfrancesco I (1407-1444)
- Ludovico III (1444-1478)
- Federico I (1478-1484)
- Francesco II (1484-1519)
- Federico II (1519-1540)
- Francesco III (1540-1550)
- Guglielmo I (1550-1587)
- Vincenzo I (1587-1612)
- Francesco IV (1612)
- Ferdinando I (1612-1626)
- Vincenzo II (1626-1627)
- Carlo I (1627-1637)
- Carlo III (1637-1665)
- Ferdinando Carlo IV (1665-1708)
W 1708 roku panowanie Gonzagów zakończyło się, a Mantua przeszła pod kontrolę Habsburgów.
Inni przedstawiciele rodu Gonzagów
- Ferrante Gonzaga – kondotier
- Ercole Gonzaga – kardynał
- Francesco Gonzaga (1538–1566) – kardynał
- Giovanni Vincenzo Gonzaga – kardynał
- Alojzy Gonzaga – święty Kościoła katolickiego
- Ludwika Maria Gonzaga de Nevers – królowa Polski
- Eleonora Gonzaga – cesarzowa niemiecka
- Eleonora Magdalena Gonzaga – cesarzowa niemiecka
