Gałkówek – ogólne informacje
Gałkówek to historyczna wieś rolniczo-wypoczynkowa w powiecie łódzkim wschodnim, w gminie Koluszki. Znajduje się tu stacja kolejowa oraz jednostka wojskowa. Do 1954 roku istniała gmina Gałkówek z siedzibą w Gałkowie Dużym.
Historia
Gałków ma bogatą historię, sięgającą czasów piastowskich. Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z 1230 roku. W 1534 roku w Gałkowie znajdowało się 40 domów, a w Gałkówku – 23. Wieś była własnością Biskupstwa Włocławskiego i miała istotne znaczenie religijne, z parafią założoną w 1636 roku. W 1799 roku Gałków przeszedł w ręce rządowe. Dwór szlachecki Gałkówek był świadkiem wielu wydarzeń historycznych, w tym odwrotu wojsk napoleońskich w 1812 roku.
Powstanie styczniowe
W 1863 roku w lasach gałkowskich koncentrowali się powstańcy. Po tragicznych wydarzeniach, które miały miejsce w pobliżu kościoła, część wsi nazwano Czatolinem. Ziemia Brzezińska upamiętniła te wydarzenia, fundując kamień z rzeźbą orła, który stoi przed Ośrodkiem Zdrowia w Gałkowie Dużym.
Strajk szkolny 1905
W latach 1904–1908, w czasie rozruchów rewolucyjnych, dzieci ze szkoły w Gałkowie brały udział w strajku w 1905 roku.
Bitwa na przedpolach Gałkowa (1914)
Podczas I wojny światowej rozegrała się tu bitwa, w której zginęło około 800 żołnierzy niemieckich i rosyjskich. Mogiły poległych znajdują się w lesie gałkowskim. W 1940 roku, dla upamiętnienia niemieckiego generała Litzmanna, Łódź nazwano Litzmannstadt.
Gmina Gałków (1858–1954)
W 1858 roku utworzono gminę Gałków, która powstała od majątku Gałkówek. Po wybudowaniu linii kolejowej w 1866 roku, wieś podzieliła się na Gałków Duży i Mały. W 1936 roku gmina obejmowała 20 sołectw. W czasie II wojny światowej wieś była podzielona między Rzeszę a Protektorat. Gmina została zlikwidowana w 1954 roku, a jej struktury administracyjne przekształcone na Gromadzkie Rady Narodowe.
