„`html
Pola Gojawiczyńska
Apolonia Gojawiczyńska z Koźniewskich (1 kwietnia 1896 – 29 marca 1963) to znana polska pisarka i działaczka niepodległościowa. Urodziła się w Warszawie w rodzinie rzemieślniczej. Po problemach w szkole podstawowej, kontynuowała naukę na kompletach i kursach dla wychowawczyń.
Debiut i działalność niepodległościowa
Gojawiczyńska rozpoczęła pisanie w Dworku Grochowskim, gdzie pracowała jako wychowawczyni. Jej debiutancka nowela Dwa fragmenty zdobyła wyróżnienie w 1915 roku. W czasie I wojny światowej aktywnie uczestniczyła w ruchu niepodległościowym, będąc członkinią Polskiej Organizacji Wojskowej. Została aresztowana i więziona na Pawiaku, co opisała w wspomnieniach pod tytułem Krata.
Twórczość literacka
Gojawiczyńska była jedną z najpopularniejszych pisarek międzywojnia. W jej dziełach często pojawiały się wątki psychologiczne oraz społeczno-obyczajowe, związane z życiem proletariatu i drobnomieszczaństwa. Jej powieści Dziewczęta z Nowolipek oraz Rajska jabłoń doczekały się ekranizacji.
Wybrane dzieła
- 1933: Powszedni dzień
- 1934: Ziemia Elżbiety
- 1935: Dziewczęta z Nowolipek
- 1936: Rozmowy z milczeniem
- 1937: Rajska jabłoń
- 1945: Krata
- 1956: Miłość Gertrudy
- 1971: Z serca do serca
- 1974: Szybko zapomniane
Ordery i nagrody
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1949)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1956)
- Złoty Krzyż Zasługi (1946)
- Nagroda miasta Warszawy (za całokształt twórczości)
Upamiętnienie
W Warszawie znajduje się tablica pamiątkowa, a jej imię noszą ulice w wielu miastach, w tym w Gdańsku, Gdyni, Lublinie i Radomiu.
„`