Karol Ferdynand Waza
Karol Ferdynand Waza (1613-1655) był polskim królewiczem, biskupem wrocławskim i płockim oraz księciem nyskim, opolsko-raciborskim i pułtuskim. Był synem Zygmunta III Wazy oraz Konstancji Habsburżanki.
Życiorys
W młodości Karol Ferdynand Waza przebywał na dworze królewskim w Warszawie. W 1624 roku otrzymał dyspensę papieską, co umożliwiło mu objęcie godności kanonika wrocławskiego, a w 1625 roku został nominowany na ordynariusza wrocławskiego. Mimo młodego wieku, zdołał uzyskać papieskie zatwierdzenie na biskupstwo, a od 1626 roku zarządzał diecezją przez posłów i komisarzy.
W 1631 roku po śmierci matki odziedziczył państwo żywieckie. W okresie rządów Władysława IV Wazy skupił się na pracy administracyjnej oraz gromadzeniu beneficjów kościelnych. W 1640 roku objął biskupstwo płockie, jednak nigdy nie przyjął święceń kapłańskich, delegując sprawy duszpasterskie na sufraganów.
Kandydatura na tron
Po śmierci Władysława IV Wazy w 1648 roku Karol Ferdynand zgłosił swoją kandydaturę na tron, proponując twardą politykę wobec powstania Chmielnickiego. Zyskał poparcie części senatorów i biskupów, ale jego kandydatura spotkała się z opozycją, w tym ze strony szlachty ewangelickiej. Ostatecznie wybór padł na Jana Kazimierza Wazę, co zakończyło jego aspiracje królewskie.
Życie po elekcji
Po przegranej elekcji Karol Ferdynand otrzymał księstwo opolsko-raciborskie, lecz wycofał się z życia publicznego, osiedlając się w dobrach biskupich na Mazowszu. W 1651 roku zajął się opieką nad Michałem Korybutem Wiśniowieckim, finansując jego edukację. W połowie XVII wieku wystąpiły przeciw niemu buntu związane z wprowadzeniem restrykcyjnych przepisów w księstwie opolsko-raciborskim, które zakończyły się wraz ze śmiercią Karola Ferdynanda.
Śmierć i dziedzictwo
Karol Ferdynand Waza zmarł w Wyszkowie i został pochowany w kościele jezuitów w Warszawie. Pozostawił po sobie znaczny majątek, z którego większość przeznaczył na fundacje kościelne. Jego dziedzictwo, w tym finanse, wspierały króla Jana II Kazimierza Wazę w trudnych czasach potopu szwedzkiego.
Upamiętnienie
Pamięć o Karolu Ferdynandzie Wazie upamiętnia marmurowy obelisk Wazów, ufundowany przez Jana II Kazimierza Wazę, znajdujący się przy ul. 3 Maja w Wyszkowie.
