Ella Cara Deloria

Ella Cara Deloria (1889-1971), znana również jako Anpetu Waste Win („Kobieta Piękny Dzień”), była rdzenna Amerykanka z plemienia Siuksów Yankton. Ukończyła studia pedagogiczne i stała się uznaną badaczką oraz wykładowczynią antropologii, etnologii i językoznawstwa na Columbia University. Jej prace koncentrowały się na języku, kulturze i historii Siuksów.

Życiorys

Urodziła się w Wakpala w Dakocie Południowej jako najstarsza z trzech córek Philipa Josepha Delorii. W dzieciństwie przeniosła się z rodziną do rezerwatu Standing Rock, gdzie wychowywała się w atmosferze łączącej tradycje plemienne i protestanckie. Uczyła się w szkole misyjnej, a następnie w Szkole Wszystkich Świętych, gdzie zdobyła stypendium umożliwiające dalszą edukację.

Studiowała w Oberlin College oraz Columbia University, gdzie prowadziła prelekcje na temat kultury indiańskiej. Po ukończeniu studiów w 1914 roku pracowała jako nauczycielka, a w 1923 roku wróciła do kariery akademickiej, przyjmując propozycję współpracy z Franza Boasem w Nowym Jorku.

W latach 30. opublikowała swoje najważniejsze dzieło, Dakota Texts, zawierające ustne relacje w języku Siuksów. Mimo trudności związanych z byciem kobietą i Indianką w środowisku naukowym, kontynuowała badania etnologiczne i lingwistyczne, zbierając materiały i prowadząc wykłady na Columbia University.

Kariera i osiągnięcia

W 1941 roku opublikowała Dakota Grammar (razem z Franzem Boasem).
W 1944 roku ukazała się jej praca Speaking of Indians, opisująca życie tubylczych Amerykanów.
Napisała także etnograficzną powieść Waterlily, opublikowaną pośmiertnie w 1988 roku.

W 1955 roku wróciła do pracy w misji ojca, a w 1961 roku została zastępcą dyrektora W.H. Over Museum, gdzie pracowała nad leksykonem języków siouańskich. Otrzymała stypendium National Science Foundation na przygotowanie słownika Siuksów.

Dziedzictwo

Ella Cara Deloria zmarła na gruźlicę w 1971 roku. Uznawana jest za jedną z najwybitniejszych postaci w dziedzinie antropologii i językoznawstwa, a jej prace znacznie przyczyniły się do zachowania kultury i języka Siuksów. W 1943 roku otrzymała Medal za Osiągnięcia Indian. Jej życiową misją było uczynienie kultury Dakotów lepiej rozumianą przez białych ludzi.