Próg wyborczy
Próg wyborczy, znany również jako klauzula zaporowa, to minimalny procent głosów, który musi zdobyć komitet wyborczy, aby móc uczestniczyć w podziale mandatów. Jest to element charakterystyczny dla proporcjonalnych systemów wyborczych.
Sytuacja w Polsce
W Polsce próg wyborczy został wprowadzony w 1993 roku podczas wyborów do Sejmu, a od 1998 roku również w wyborach samorządowych. Celem wprowadzenia progu było ograniczenie możliwości uzyskania mandatów przez ugrupowania marginalne oraz zapobieżenie rozdrobnieniu politycznemu w parlamencie.
Obecne progi wyborcze w Polsce wynoszą:
- 5% głosów dla partii i komitetów wyborczych wyborców w wyborach do Sejmu
- 8% dla koalicji partii
- 5% głosów w wyborach samorządowych, dotyczące sejmików województw, rad powiatów oraz rad miejskich w miastach na prawach powiatu
Warto zaznaczyć, że komitety wyborcze mniejszości narodowych i etnicznych są zwolnione z progu wyborczego, co umożliwia im zdobycie mandatów bez konieczności przekraczania określonego progu głosów.
W 2011 roku, w wyniku zmian w prawie wyborczym, ordynacje wyborcze zostały zastąpione Kodeksem wyborczym. Wprowadziło to zmiany w sposobie wyboru radnych gmin, którzy w większości przypadków zostali wybrani w jednomandatowych okręgach wyborczych, z wyjątkiem miast na prawach powiatu, gdzie zastosowano zasadę proporcjonalności.
Kontrowersje
Wprowadzenie progu wyborczego budzi kontrowersje związane z jego zgodnością z artykułem 96. Konstytucji RP, który reguluje zasady proporcjonalności w systemie wyborczym.
Podsumowanie
Próg wyborczy w Polsce ma na celu stabilizację sceny politycznej, jednak jego obecność rodzi pytania o zgodność z zasadami demokratycznymi. Wysokość progów różni się w zależności od typu wyborów, co wpływa na strategię partii politycznych i możliwość reprezentacji mniejszości.
