Gustaw Adolf Henckel von Donnersmarck
Gustaw Adolf Henckel von Donnersmarck (ur. 31 sierpnia 1764, zm. 10 listopada 1813) był ostatnim panem feudalnym Tarnowskich Gór oraz wolnym panem stanowym Bytomia. Był również baronem i hrabią cesarstwa.
Życiorys
Urodził się w Świerklańcu jako starszy syn hrabiego Erdmanna Gustawa i baronówny Rudolfiny von Dyherrn und Schönau. Miał siedmioro rodzeństwa, z których przeżył jedynie on i młodszy brat, Karol Łazarz.
Jego rządy w Tarnowskich Górach trwały zaledwie trzy lata, przypadając na burzliwy okres wojen napoleońskich. W wieku 26 lat ożenił się z Joanną Eleonorą von Prittwitz und Gaffron, z którą miał trzy dzieci: Gustawa Henryka, Eleonorę (Lorette) oraz Adelajdę.
Po śmierci ojca odziedziczył dobra rodowe oraz tytuł wolnego pana stanowego Bytomia, mimo że według zasad senioratu powinien być to przywilej jego stryjów. Gustaw Adolf był doświadczonym dowódcą w armii pruskiej, co mogło wpłynąć na decyzję o przyznaniu mu tej godności.
Okres wojen napoleońskich
W 1807 roku, po traktacie w Tylży, Prusy straciły znaczną część swoich ziem, a granica między nimi a Księstwem Warszawskim została wyznaczona przez rzekę Brynicę. W odpowiedzi na sytuację polityczną, w 1808 roku wprowadzono edykt o wolności miast, co ograniczało władzę panów feudalnych.
W 1812 roku Napoleon podjął nieudaną próbę podboju Rosji. Gustaw Adolf był świadkiem ślubu swojej córki Loretty z kuzynem, hrabią Łazarzem Janem Nepomukiem Henckel von Donnersmarckiem. Po śmierci Gustawa Henryka, Loretta stała się spadkobierczynią dóbr Gręboszowa.
Śmierć i dziedzictwo
Gustaw Adolf zginął 10 listopada 1813 roku w walce z Francuzami pod Szprotawą. Po jego śmierci, hrabina Loretta sprowadziła jego ciało do Gręboszowa, gdzie został pochowany. Na grobie stanął żeliwny monument, a król pruski odznaczył go Orderem Orła Czerwonego, doceniając jego zasługi.
Po jego śmierci, Gręboszów odziedziczyła Loretta, a pozostałe dobra trafiły do młodszego brata Gustawa Adolfa, Karola Łazarza. Tytuł wolnego pana stanowego przypadł najstarszemu stryjowi, Eliaszowi Maksymilianowi.
