„`html
Jerzy Witold Różycki
Jerzy Witold Różycki (24 lipca 1909 – 9 stycznia 1942) był polskim matematykiem i kryptologiem, który pracował w Biurze Szyfrów Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Wraz z Marianem Rejewskim i Henrykiem Zygalskim, stanowił kluczową część zespołu, który złamał szyfr niemieckiej maszyny Enigma.
Życiorys
Urodził się w Olszanie, a po ucieczce z terenów byłego Imperium Rosyjskiego osiedlił się w Polsce. Po ukończeniu gimnazjum w Wyszkowie, rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie uzyskał dyplom magistra matematyki w 1932 roku. W 1937 roku uzyskał również dyplom magistra geografii.
Różycki był członkiem grupy studenckiej, która w 1929 roku rozpoczęła tajny kurs kryptologii. Po ukończeniu studiów dołączył do zespołu kryptologów w Biurze Szyfrów, gdzie współpracował nad złamaniem kodu Enigmy. W 1933 roku zespół stworzył kopię maszyny oraz urządzenia deszyfrujące.
W 1938 roku ożenił się, a w 1939 roku urodził się jego syn Janusz. Różycki zginął na Morzu Śródziemnym podczas tajemniczej katastrofy statku pasażerskiego Lamoricière, w której zginęło 222 osób, w tym wielu polskich kryptologów.
Odznaczenia i upamiętnienie
- Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski w 2000 roku.
- W 2009 roku Poczta Polska wydała znaczki z jego podobizną.
- Uhonorowany tablicami pamiątkowymi w Warszawie i Wyszkowie.
- W 2014 roku przyznano mu odznaczenie IEEE „Milestone” za osiągnięcia w kryptologii.
- Jerzy Różycki jest patronem Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni.
- W 2021 roku otwarto „Centrum Szyfrów Enigma” w Poznaniu.
Jerzy Różycki w kulturze
Postać Jerzego Różyckiego pojawia się w filmie „Sekret Enigmy” z 1979 roku, gdzie rolę tę zagrał Piotr Fronczewski.
Bibliografia
- Elżbieta Szczuka: „Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog.” Zeszyty Wyszkowskie, 2018.
Linki zewnętrzne
„`
