Skrzypowce (Equisetales)
Skrzypowce to rząd roślin naczyniowych z podklasy skrzypowych. W przeszłości klasyfikowano do niego jedynie zielne rośliny, jednak ze względu na różnorodność cech morfologicznych, obecnie łączy się go z kalamitowcami. W ramach rzędu wyróżnia się cztery rodziny, z których tylko jedna, skrzypowate (Equisetaceae), ma współczesnych przedstawicieli. Pozostałe rodziny, takie jak kalamitowate (Calamitaceae), Tchernoviaceae i Gondwanostachyaceae, są wymarłe. Rośliny te istnieją na Ziemi od dewonu i miały istotne znaczenie w okresie karbonu.
Morfologia
Skrzypowce charakteryzują się różnorodnością rozmiarów, od niewielkich roślin zielnych po wymarłe kalamity osiągające do 20 m wysokości. Ich budowa pędu jest wyraźnie segmentowana, z wyraźnymi węzłami i międzywęźlami oraz żebrowaną powierzchnią. Liście, wyrastające w okółkach, mogą być pojedyncze lub zrastać się, a ich struktura zawiera pojedynczą, nierozgałęzioną wiązkę przewodzącą. Organy podziemne to najczęściej kłącza z przybyszowymi korzeniami.
Klasyfikacja
- Rodzina skrzypowate (Equisetaceae) – współczesni przedstawiciele.
- Kalaminowate (Calamitaceae) – wymarłe, w tym prakalamity (Archaeocalamites).
- Tchernoviaceae – wymarła rodzina.
- Gondwanostachyaceae – wymarła rodzina.
W węższym ujęciu, do rzędu zalicza się jedynie skrzypowate oraz dwa rodzaje o niejasnej pozycji taksonomicznej: Annularia i Schizoneura.
Podsumowanie
Skrzypowce stanowią interesującą grupę roślin naczyniowych z bogatą historią, sięgającą dewonu, oraz znaczącą rolą w ekosystemach karbonu. Dziś ich przedstawicielami są głównie skrzypowate, podczas gdy inne rodziny pozostają jedynie w zapisie kopalnym.
