Jan Hendrik Oort
Jan Hendrik Oort (1900–1992) był holenderskim astronomem, którego prace miały kluczowe znaczenie dla rozwoju astronomii XX wieku. Jego badania dotyczyły Układu Słonecznego oraz budowy i pochodzenia Drogi Mlecznej.
Życiorys
Oort studiował na Uniwersytecie w Groningen pod kierunkiem Jacobusa Kepteyna. W 1927 roku udowodnił ruch obrotowy Drogi Mlecznej na podstawie ruchów własnych gwiazd. W 1935 roku objął stanowisko profesora na Uniwersytecie w Lejdzie, gdzie pracował pod kierunkiem Ejnara Hertzsprunga. Pasjonował się falami radiowymi z przestrzeni kosmicznej, co uczyniło go pionierem radioastronomii po II wojnie światowej.
W 1950 roku Oort zaprezentował hipotezę o Obłoku Oorta, który miałby znajdować się w odległości około jednego roku świetlnego od Słońca. W latach 50. zainwestował w nowy radioteleskop w Dwingeloo, a w 1970 roku w Westerbork zbudowano większy teleskop do badania fal radiowych metodą interferometrii.
Odkrycia Oorta
- Obliczył odległość fragmentu Drogi Mlecznej w gwiazdozbiorze Strzelca na 30 000 lat świetlnych.
- Wykazał, że masa Drogi Mlecznej wynosi 100 miliardów razy więcej niż masa Słońca.
- W 1950 roku zasugerował, że komety pochodzą z określonego obszaru Układu Słonecznego.
- Odkrył, że światło z mgławicy Kraba jest spolaryzowane i generowane przez promieniowanie synchrotronowe.
Nagrody i wyróżnienia
Oort był laureatem wielu nagród, w tym:
- 1942 – Bruce Medal
- 1946 – Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego
- 1947 – Prix Jules-Janssen
- 1951 – Nagroda Henry Norris Russell Lectureship
- 1973 – Doktor honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- 1987 – Nagroda Kioto w dziedzinie nauk podstawowych
Jego imieniem nazwano: planetoidę (1691) Oort, Obłok Oorta, stałą Oorta i Minimum Oorta.
