Nosacizna

Nosacizna (łac. Malleus, ang. glanders) jest przewlekłą, zakaźną chorobą zwierząt nieparzystokopytnych, głównie koni, wywołaną przez pałeczkę nosacizny (Burkholderia mallei). Może być również niebezpieczna dla ludzi.

Etiologia

Czynnikiem chorobotwórczym jest pałeczka nosacizny, znana także pod dawną nazwą Pseudomonas mallei.

Źródła zakażenia i patogeneza

Zakażenie pochodzi od chorych zwierząt, głównie poprzez:

wydzieliny z nosa i płuc
ropne owrzodzenia
kał i mocz

Pałeczki wnikają do organizmu przez przewód pokarmowy i skórę.

Objawy

U koni występują trzy postacie nosacizny:

Postać płucna: trudności w oddychaniu, kaszel, wychudzenie.
Postać nosowa: owrzodzenia błony śluzowej, krwisty wypływ z nosa.
Postać skórna: guzki na skórze, które pękają i tworzą wrzody.

U ludzi choroba objawia się gorączką, a następnie guzami i wrzodami. Zakażenie może prowadzić do septycznego przebiegu choroby.

Zmiany anatomopatologiczne

Zauważalne są guzki i owrzodzenia skórne oraz ciemnoczerwone zmiany w płucach i narządach oddechowych.

Rozpoznawanie

Rozpoznanie nosacizny opiera się na:

objawach klinicznych, które często są mało wyraźne
badaniach alergicznych (maleinizacja)
badaniach mikrobiologicznych
badaniach serologicznych

Rozpoznanie różnicowe

Należy wykluczyć choroby takie jak przewlekły nieżyt nosa, grudkowe zapalenie nosa i ospa.

Leczenie

Leczenie nosacizny u zwierząt jest zabronione; chore zwierzęta są zabijane.

Zapobieganie

Zapobieganie nosaciznie polega na przestrzeganiu przepisów sanitarno-weterynaryjnych.

Nosacizna u ludzi

Nosacizna u ludzi jest rzadka i występuje w miejscach, gdzie choroba dotyka zwierząt. Objawy obejmują ropne zmiany skórne i ogniska zapalne w narządach wewnętrznych.

Historia

Nosacizna jest znana od starożytności i była opisana przez Hipokratesa oraz Arystotelesa. W czasie I wojny światowej była używana jako broń biologiczna przez Niemców.

Bibliografia

* Beer J. i in. Choroby zakaźne zwierząt domowych.
* Szymanowski Z., Ber A. Zarys mikrobiologii szczegółowej.
* Yabuuchi E. i in. Proposal of Burkholderia gen. nov.