„`html
Reforma rolna w Polsce (1944)
Reforma rolna w Polsce, wprowadzona na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) z 6 września 1944 r., miała na celu zmianę stosunków własnościowych oraz struktury agrarnej na wsi. Dekret wszedł w życie 13 września 1944 r. i dotyczył nieruchomości rolnej, w tym ziemi będącej własnością Skarbu Państwa oraz obywateli III Rzeszy.
Zakres reformy
Reforma obejmowała:
- własność Skarbu Państwa
- własność obywateli III Rzeszy i polskich Niemców
- własność zdrajców narodu
- własność osób fizycznych lub prawnych, jeśli ich łączna powierzchnia przekraczała 50 ha (w niektórych województwach 100 ha)
Przejęcie majątków następowało bez odszkodowania, a wywłaszczani byli usuwani w ciągu trzech dni, co często prowadziło do pozbawienia ich wartościowych dóbr.
Skutki reformy
W latach 1944–1948 przejęto 9707 majątków, co stanowiło około 3,49 mln hektarów, z czego 1,2 mln hektarów rozparcelowano między 387 000 rodzin chłopskich. Reforma ta miała na celu osłabienie wielkiej własności ziemskiej oraz wzmocnienie pozycji małych gospodarstw. W wyniku reformy powstały również państwowe gospodarstwa rolne.
Reakcje i opór
Reforma spotkała się z ostrą krytyką ze strony obrońców własności prywatnej. Działania PKWN były interpretowane jako polityczne i dyskryminujące, co potwierdza Trybunał Konstytucyjny. W wyniku reformy zniszczono wiele zabytkowych dworów i pałaców, co wpłynęło negatywnie na polską kulturę.
Kościół i dobra kościelne
Dobra kościelne zostały wyłączone z reformy na wyraźne życzenie Stalina, co spotkało się z oporem wielu hierarchów kościelnych. W 1950 r. nieruchomości ziemskie związane z Kościołem zostały znacjonalizowane.
Podsumowanie
Reforma rolna w Polsce przyniosła wiele kontrowersji i skutków, które były często sprzeczne z jej pierwotnymi założeniami. Mimo że miała na celu poprawę sytuacji chłopów, wiele z nowych gospodarstw pozostało biednych i technologicznie zacofanych.
„`
