Chjeno-Piast – Koalicja Parlamentarna II Rzeczypospolitej
Chjeno-Piast to potoczna nazwa koalicji parlamentarnej funkcjonującej w Sejmie II Rzeczypospolitej, która miała miejsce w latach 1923 i 1926. Stanowiła ona wsparcie dla rządów Wincentego Witosa.
Pakt Lanckoroński
Koalicja została formalnie powołana 17 maja 1923 roku na mocy porozumienia znanego jako pakt lanckoroński. W jej skład weszły:
- Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”
- Chrześcijański Związek Jedności Narodowej (ChZJN)
Chadecy i endecy z ChZJN, wspólnie z ludowcami z „Piasta”, mieli stworzyć większość parlamentarną w Sejmie I kadencji. Po dymisji Władysława Sikorskiego premierem został Wincenty Witos, a jego rząd, składający się z 14 ministrów, funkcjonował do grudnia 1923 roku, kiedy to stracił większość w Sejmie wskutek secesji grupy posłów „Piasta”.
Reaktywacja w 1926
Koalicja została reaktywowana w 1926 roku po dymisji premiera Aleksandra Skrzyńskiego. Reprezentanci PSL „Piast”, Związku Ludowo-Narodowego oraz innych ugrupowań ogłosili powstanie większości parlamentarnej, co pozwoliło na utworzenie nowego rządu z Witosem na czele. Prezydent Stanisław Wojciechowski, po nieudanych próbach znalezienia innego kandydata, powierzył Witowi funkcję premiera, a nowy gabinet powstał 10 maja 1926 roku.
Utworzenie rządu Chjeno-Piasta spotkało się z oporem ze strony lewicowej opozycji, w tym Polski Partii Socjalistycznej, która krytykowała nowy rząd, oskarżając go o „krwawy” charakter. Powstanie tej koalicji było bezpośrednią przyczyną przewrotu majowego 1926 roku.
Podsumowanie
Chjeno-Piast była istotną koalicją parlamentarzną w II Rzeczypospolitej, która miała istotny wpływ na polityczne wydarzenia lat 20. XX wieku, w tym na przewrót majowy.
Przypisy
Bibliografia
- Kategoria: Parlamentaryzm II Rzeczypospolitej
- Kategoria: Porozumienia partii i ugrupowań II Rzeczypospolitej
- Kategoria: Ruch ludowy w II Rzeczypospolitej
- Kategoria: Chrześcijańska demokracja
