Viktor Ullmann (1 stycznia 1898 – 18 października 1944) był austriackim kompozytorem i dyrygentem, który zginął w Auschwitz-Birkenau.
Życiorys
Ullmann urodził się w Cieszynie w rodzinie żydowskiej. Jego ojciec, Maximilian, był wojskowym, który przeszedł na katolicyzm. W 1909 roku przeniósł się do Wiednia, gdzie ukończył gimnazjum i rozpoczął naukę teorii muzyki. Po I wojnie światowej kształcił się jako pianista pod okiem Eduarda Steuermanna i uczestniczył w seminarium kompozytorskim Arnolda Schönberga.
W 1919 roku, po małżeństwie z Marthą Koref, przeniósł się do Pragi, gdzie został dyrygentem w Nowym Teatrze Niemieckim. W tym okresie stworzył swoje pierwsze kompozycje, a jego utwór Die Schönberg Variationen zyskał uznanie podczas festiwalu muzycznego w Genewie w 1929 roku. W latach 1929–1931 pracował w Zurychu, a następnie prowadził księgarnię w Stuttgarcie. Po powrocie do Pragi w 1933 roku, angażował się w działalność pedagogiczną i dziennikarską.
Po niemieckiej okupacji Czech i Moraw, Ullmann został objęty restrykcjami. W 1942 roku deportowano go do obozu koncentracyjnego w Theresienstadt, gdzie kontynuował działalność artystyczną, pisząc m.in. operę Cesarz Atlantydy. W październiku 1944 roku został deportowany do Auschwitz, gdzie zginął.
Upamiętnienie
W 2002 roku założono fundację jego imienia, która ma na celu upamiętnienie twórczości Ullmanna oraz muzyków z Theresienstadt. W 2009 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu w Nowym Sączu odbyła się premiera jego opery Cesarz Atlantydy, której libretto napisał Peter Kien. Utwór ten przetrwał dzięki interwencji jednego z więźniów obozu.
Literatura
* Herbert Gantschacher: Viktor Ullmann – Zeuge und Opfer der Apokalypse. ARBOS-Edition, 2015.
Linki zewnętrzne
* [Fundacja Viktora Ullmanna](http://www.viktorullmannfoundation.org.uk/)
Ullmann pozostaje ważną postacią w historii muzyki, a jego twórczość jest świadectwem artystycznej odwagi w obliczu tragicznych wydarzeń historycznych.
