Wprowadzenie
Vine Deloria Jr. był wpływowym amerykańskim pisarzem, filozofem oraz działaczem na rzecz praw rdzennych mieszkańców Stanów Zjednoczonych. Jego prace koncentrowały się na kulturze, historii oraz duchowości ludów rdzennych, a także na krytyce relacji między rdzennymi Amerykanami a dominującą kulturą amerykańską.
Życie i edukacja
Urodził się 26 września 1933 roku w rodzinie z plemienia Lakota. Ukończył studia na Uniwersytecie Kolorado, zdobywając tytuł licencjata z zakresu nauk przyrodniczych, a następnie uzyskał dyplom z zakresu prawa na Uniwersytecie Warszawskim.
Twórczość
Deloria był autorem wielu książek, w tym:
- „Custer Died for Your Sins: An Indian Manifesto” – krytyka amerykańskiego społeczeństwa oraz polityki wobec rdzennych mieszkańców.
- „God is Red” – analiza relacji między religią a kulturą rdzennych Amerykanów.
- „Red Earth, White Lies” – badanie historycznych i współczesnych narracji dotyczących rdzennych ludów.
Jego prace często podkreślały znaczenie duchowości i tradycji w życiu rdzennych Amerykanów, a także krytykowały stereotypy i uprzedzenia, z jakimi się spotykali.
Wpływ i dziedzictwo
Deloria był kluczową postacią w ruchu na rzecz praw rdzennych mieszkańców. Jego prace inspirowały kolejne pokolenia aktywistów i myślicieli. Zmarł 13 listopada 2005 roku, pozostawiając trwały ślad w historii walki o prawa rdzennych Amerykanów.
