Centrum Wyszkolenia Saperów (CWSap.)
Centrum Wyszkolenia Saperów (CWSap.) było ośrodkiem szkoleniowym dla żołnierzy zawodowych i rezerwy saperów Wojska Polskiego II RP. Powstało 1 sierpnia 1929 roku w Modlinie, z połączenia Batalionu Szkolnego Saperów i Batalionu Szkolnego Saperów Kolejowych.
Geneza
Początki szkolnictwa saperskiego w Polsce sięgają 1918 roku, gdy utworzono Szkołę Podchorążych Inżynierii we Francji. Po powrocie do kraju, w 1919 roku, powstała Szkoła Podoficerów Saperów – Instruktorów. W wyniku centralizacji szkolnictwa wojskowego, w 1926 roku przekształcono Kościuszkowski Obóz Szkolny Saperów w Batalion Szkolny Saperów.
Dzieje Centrum
CWSap. prowadziło szkolenia dla kadr wojsk kolejowych oraz rezerwy saperów. Po wybuchu II wojny światowej, w 1939 roku, sformowano na bazie Centrum 60 Batalion Saperów, który brał udział w walkach obronnych. Po kapitulacji jednostki, niektórzy żołnierze ewakuowali się na wschód.
Struktura organizacyjna
W CWSap. do 1934 roku podlegało ono II wiceministrowi spraw wojskowych, a od 1935 roku Dowódcy Saperów. W jego skład wchodziła m.in. Szkoła Podchorążych Rezerwy Saperów. W marcu 1939 roku Centrum liczyło około 45 oficerów oraz 300 szeregowców.
CWSap. na obczyźnie
Po ewakuacji do Francji w 1940 roku, zorganizowano tam polski kurs inżynieryjny. Żołnierze Centrum przeszli do Wielkiej Brytanii, gdzie utworzono nowe struktury, w tym Centrum Wyszkolenia Saperów w Dundee.
Kadra i słuchacze
- Komendanci:
- ppłk Maksymilian Hajkowicz (1929-1938)
- płk Eustachy Górczyński (1938-1939)
- Dyrektorzy nauk:
- mjr Karol Czarnecki (1929)
- ppłk Leon Mecugoff (1938-1939)
Odznaka pamiątkowa
Odznaka CWSap. miała formę krzyża z siedmioma promieniami. W centralnej części znajdował się biały orzeł na szkarłatnym tle, z napisem „Centrum 1929 Wyszkolenia Saperów”.
Podsumowanie
CWSap. odegrało istotną rolę w szkoleniu kadr saperskich w Polsce międzywojennej. Jego działalność została przerwana w 1939 roku, a niektórzy członkowie jednostki kontynuowali służbę na obczyźnie.
