Propofol
Propofol to organiczny związek chemiczny z grupy fenoli, stosowany jako lek usypiający. Charakteryzuje się szybkim działaniem i krótkotrwałym efektem. Podawany jest w formie białej emulsji wodnej, która zawiera olej sojowy oraz oczyszczone fosfolipidy z jaj kurzego.
Właściwości
Po dożylnym wstrzyknięciu, propofol szybko przemieszcza się do tkanek i jest metabolizowany w ponad 90% w wątrobie. W zależności od dawki oraz szybkości podawania, może wywołać szybką sedację lub głęboką anestezję, umożliwiając szybkie wybudzenie pacjenta. Utrata przytomności następuje w ciągu 30-50 sekund, a przebudzenie po pojedynczej dawce ma miejsce po około 4-6 minutach.
Wskazania
- Indukcja znieczulenia ogólnego
- Sedacja podczas bolesnych zabiegów diagnostycznych
- Użycie w praktyce ambulatoryjnej
- Sedacja na oddziale intensywnej terapii (do 24 godzin)
Podczas sedacji należy być czujnym na ryzyko bezdechu lub niedrożności dróg oddechowych. Propofol jest uznawany za jeden z najlepszych składników znieczulenia całkowicie dożylnego (TIVA).
Dawkowanie
Dawkowanie propofolu zależy od wieku pacjenta oraz jego stanu zdrowia:
- Dorośli: 1,5–2,5 mg/kg masy ciała do indukcji znieczulenia
- Osoby starsze: około 1,25 mg/kg masy ciała
- Podtrzymanie anestezji: 5–20 mg lub 4–12 mg/kg masy ciała na godzinę
- Sedacja na oddziale intensywnej terapii: 0,3–4 mg/kg masy ciała na godzinę
Działania niepożądane
Do najczęstszych działań niepożądanych należą:
- Ból w miejscu wstrzyknięcia
- Krótkotrwały bezdech
- Mimowolne ruchy i skurcze mięśni
- Obniżenie ciśnienia krwi
- Zaburzenia widzenia i halucynacje w czasie budzenia
- Możliwość wystąpienia zespołu popropofolowego (PRIS)
Przeciwwskazania
Propofol nie jest zalecany u dzieci poniżej 1 miesiąca życia oraz u pacjentów z padaczką lub chorobą niedokrwienną serca. Należy zachować ostrożność u osób z wysokim ryzykiem anestezjologicznym.
Kategorie
Propofol jest klasyfikowany jako:
- Fenol
- Lek stosowany w anestezjologii
- Lek podstawowy według Światowej Organizacji Zdrowia
