Galaktyka Wiatraczek (Messier 101)
Galaktyka Wiatraczek, znana również jako Kółko Zębate, M101, NGC 5457 lub Arp 26, to spiralna galaktyka znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Odkryta w 1781 roku przez Pierre’a Méchaina, jest jednym z bardziej interesujących obiektów na niebie.
Podstawowe informacje
- Typ: Spiralna (Sc)
- Odległość: 21 milionów lat świetlnych (6,4 Mpc)
- Jasność: 7,9
- Rozmiary na niebie: 24,5′ × 23,4′
- Średnica: 170 tys. lat świetlnych
- Masa: 180 miliardów mas Słońca
- Redshift: 0,000811
Charakterystyka
Galaktyka Wiatraczek ma słabe jądro oraz rozwinięte ramiona, co czyni ją wyjątkową wśród spiralnych galaktyk. W jej obrębie zaobserwowano pięć supernowych: SN 1909A, SN 1951H, SN 1970G, SN 2011fe oraz SN 2023ixf.
M101 należy do grupy galaktyk M101, a jej kształt został zaburzony przez oddziaływanie z pobliskimi galaktykami, szczególnie NGC 5474, co wpłynęło na wzrost aktywności gwiazdotwórczej w jej północno-wschodnim ramieniu.
Widoczność
Galaktyka jest widoczna przez cały rok z terenu Polski jako blada, zaokrąglona plamka, przypominająca średnicę połowy tarczy Księżyca. Mimo że jest obiektem ósmej wielkości, jej duże rozmiary kątowe sprawiają, że jest mniej wyrazista niż można by oczekiwać.
Katalogowanie
W 1888 roku John Dreyer skatalogował galaktykę jako NGC 5457 w swoim New General Catalogue. W katalogu uwzględniono również jasne obszary galaktyki, takie jak obszary H II i chmury gwiazd, odkryte przez Williama Herschela i innych astronomów.
