Bramy wodne
Bramy wodne, znane także jako furty, to otwory w średniowiecznych murach miejskich lub konstrukcje bramne w miastach portowych, które umożliwiały dostęp do nabrzeży od strony wody. W Polsce bramy wodne stanowią istotny element architektury, szczególnie w Gdańsku i Szczecinie.
Bramy wodne w Gdańsku
Gdańsk zachował kilka bram wodnych, które są charakterystycznym elementem jego architektury. Oto niektóre z nich:
- Wielki Żuraw: Dźwig portowy na końcu ulicy Szerokiej.
- Zielona Brama: Pałac z przejazdem w przyziemiu.
- Bramy późnogotyckie: Brama Chlebnicka, Mariacka i Straganiarska.
- Prostsze bramy: Brama Krowia, Świętego Ducha, Świętojańska oraz nieistniejące Brama Tobiasza i Brama Kogi.
Archeologiczne odkrycia sugerują, że pierwotnie bramy wodne były połączone murem, który oddzielał teren Głównego Miasta od rzeki, a później został obudowany kamienicami.
Bramy wodne w Szczecinie
Szczecin miał w średniowieczu bramy wodne wzdłuż brzegów Odry Zachodniej. Oto kilka informacji na ich temat:
- Znajdowały się wzdłuż murów miejskich, prowadząc do drewnianych pomostów dla statków.
- Pomosty pozwalały na załadunek i wyładunek towarów.
- Konstrukcje bram były najczęściej prostokątne, z dachem dwuspadowym lub stożkowatą wieżą.
- Górne kondygnacje bram pełniły funkcje obronne.
Według historyka Carla Fredricha, w Szczecinie istniały również bramy bez nazw, w tym furty w pobliżu łaźni przy kościele św. Mikołaja oraz na nieistniejącej ulicy Mostowej.
Inne bramy wodne w Polsce
W Polsce istnieją także inne bramy wodne, które stanowią ważny element dziedzictwa architektonicznego i historycznego miast portowych.
