Joint Direct Attack Munition (JDAM)
Joint Direct Attack Munition, w skrócie JDAM, to system przekształcający standardowe bomby ogólnego przeznaczenia w broń precyzyjnego rażenia, niezależnie od warunków pogodowych. Składa się z zestawu ogonowego, który zawiera powierzchnie sterujące, układ naprowadzania inercyjnego (INS) oraz odbiornik GPS. System jest wspólnym programem Sił Powietrznych i Marynarki Stanów Zjednoczonych.
Historia
Prace nad JDAM rozpoczęły się w 1995 roku, a pierwsze testy miały miejsce w 1997 roku, osiągając błąd trafienia do 10 metrów z wykorzystaniem obu systemów naprowadzania. Wyprodukowano ponad 450 bomb JDAM, uzyskując skuteczność trafienia na poziomie 95%. System wszedł do produkcji seryjnej w 1998 roku i kosztuje około 20 000 dolarów za zestaw.
Rozwój technologii
Obecnie zasięg bomb JDAM osiąga do 24 km, a w ramach programu JDAM ER planowane jest jego zwiększenie. Opracowywane są także nowe systemy, takie jak:
- HART – autonomiczny system naprowadzania w czasie rzeczywistym dla F/A-18 Hornet.
- KAATS – system umożliwiający korygowanie toru lotu bomby po zrzuceniu.
- DAMASK – głowica naprowadzająca zwiększająca dokładność trafienia do 3 metrów.
System DAMASK może korzystać z różnych źródeł obrazu do naprowadzania na cel, a czujnik podczerwieni aktywuje się na 2000 metrów przed celem.
Użycie bojowe
Bomby JDAM były używane w wielu konfliktach, w tym:
- Konflikt w Kosowie (1999) – 652 zrzuty.
- Operacja Trwały Pokój w Afganistanie (2002) – 4600 zrzutów.
- Inwazja na Irak (2003) – 6542 zrzuty.
JDAM może być przenoszony przez różne samoloty, w tym F-15E, F-16, B-2A, B-52H i F-35, a także przez starsze modele, takie jak F-14 i F-117.
Producentem systemu naprowadzającego JDAM jest firma Boeing.
