Wiktor Każyński
Wiktor Każyński (1812–1867) był polskim kompozytorem, dyrygentem, pianistą oraz publicystą muzycznym. Urodził się w Wilnie, a zmarł w Petersburgu.
Życiorys
Każyński rozpoczął swoje studia na Uniwersytecie Wileńskim, gdzie uczył się prawa i historii. Muzyki uczył się prywatnie u Jana Dawida Hollanda, a być może również u Józefa Elsnera. Od 1830 roku był związany z teatrem w Wilnie, komponując muzykę do różnych dzieł scenicznych, a także pełniąc funkcje koncertmistrza i kapelmistrza.
Do 1840 roku pracował jako organista w kościele św. Jana w Wilnie. W tym okresie był aktywnym pianistą i akompaniatorem. Piastował także stanowisko sekretarza i doradcy muzycznego księcia Aleksieja Lwowa, z którym odbył podróż do Niemiec i Austrii w 1844 roku. Od 1845 roku aż do śmierci był dyrektorem muzycznym i dyrygentem orkiestry w Petersburgu.
Twórczość
Wiktor Każyński stworzył różnorodne utwory, w tym:
- Utwory symfoniczne
- Muzykę kameralną
- Kompozycje fortepianowe
- Pieśni
- Opery i operetki
- Pantomimę i balet
- Muzykę do przedstawień teatralnych
Jego fortepianowe miniatury, zwłaszcza taneczne, oraz aranżacje pieśni rosyjskich były popularne i wielokrotnie publikowane. Napisał także 30 pieśni, które zostały zebrane w Śpiewniku (1855), w tym znaną piosenkę Wlazł kotek na płotek.
Każyński jest także autorem Notatek z podróży muzykalnej po Niemczech (1845), która stanowi ważny dokument dotyczący życia muzycznego w I połowie XIX wieku. W 1851 roku opublikował Historię opery włoskiej w języku rosyjskim. Dodatkowo pisał artykuły do czasopism wileńskich i petersburskich.
Podsumowanie
Wiktor Każyński był postacią wpływową w polskiej muzyce XIX wieku, łącząc działalność kompozytorską z pracą w teatrze i edukacją muzyczną. Jego twórczość, zwłaszcza w zakresie muzyki fortepianowej i pieśni, miała znaczący wpływ na ówczesną scenę muzyczną.
