Wyhorlat – Charakterystyka Pasma Górskiego
Wyhorlat to pasmo górskie położone we wschodniej Słowacji oraz na zachodnim Zakarpaciu, wchodzące w skład Łańcucha Wyhorlacko-Gutyńskiego. Pasmo ma kształt nieregularnego łuku, który rozciąga się w kierunku wschód-zachód, osiągając długość 53 km i szerokość od 2 do 11 km, co daje powierzchnię około 375 km². Najwyższe szczyty, takie jak Vihorlat (1076 m n.p.m.) oraz Sninský kameň (1006 m n.p.m.), mają znaczącą różnicę wysokości w stosunku do otaczającej Niziny Wschodniosłowackiej.
Geologia i Tektonika
Pasma Wyhorlatu mają wulkaniczne pochodzenie i są najmłodsze w Słowacji. Powstały w dwóch etapach aktywności wulkanicznej, co miało miejsce około 17 i 9 milionów lat temu. Główne składniki geologiczne to andezyty i tufy, które w wyniku erozji i osuwisk uległy zniszczeniu.
Klimat
Klimat w Wyhorlacie jest umiarkowany, z chłodnymi górskimi warunkami w wyższych partiach. Śnieg pokrywa teren przez 100-140 dni w roku.
Wody
Całe pasmo leży w zlewni Laborca. Potoki z północnych stoków wpływają do Cirochy, a te z południowych do Użu. Wyhorlat posiada również górskie jeziorka, w tym Veľké i Malé Vihorlatské jeziora, znane jako „Morskie Oko”.
Flora i Fauna
Obszar porasta mieszany las o zróżnicowanym składzie gatunkowym. W wyższych partiach zachowały się pierwotne lasy, podczas gdy w niższych dominują lasy gospodarcze. Fauna obejmuje około 100 gatunków ptaków oraz duże drapieżniki, takie jak rysie i wilki.
Wykorzystanie Gospodarcze
Teren Wyhorlatu nie jest zamieszkany, jednak otaczające doliny są wykorzystywane w gospodarce leśnej. W XIX wieku odkryto złoża rudy żelaza, które szybko się wyczerpały. Dziś na zachodnich stokach znajduje się poligon wojskowy.
Ochrona Przyrody
Od 1973 roku centralna część Wyhorlatu jest chroniona jako Obszar Chronionego Krajobrazu Wyhorlat. W 2008 roku obszary bukowe regionu zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Sport i Turystyka
Wyhorlat staje się popularnym kierunkiem turystycznym z rozwiniętą siecią szlaków turystycznych. Miejsca takie jak Morskie Oko i Sniński Kamień przyciągają wielu turystów, a w regionie znajdują się również ośrodki narciarskie.
