Widłaki (Lycopodiophyta)
Widłaki, znane również jako lykopodiofity, to rośliny naczyniowe, które mogą być klasyfikowane jako gromada lub klasa. Obecnie obejmują około 1100–1200 gatunków. Choć dzisiaj są to głównie niepozorne rośliny zielne, w przeszłości występowały także formy drzewiaste, osiągające wysokość do 30 m i średnicę pnia 2 m.
Cechy charakterystyczne
Widłaki charakteryzują się kilkoma istotnymi cechami:
- Korzenie rozgałęziają się dychotomicznie, bez korzeni bocznych.
- Liście, zwane mikrofilami, są umiejscowione na pędach sporofitu.
- Zarodni produkujące mejospory znajdują się na górnej stronie liści lub w ich kącie.
Liście widłaków są tworem filogenezy niezależnym od liści innych roślin naczyniowych, a ich struktura nie zawiera luk liściowych w walcu osiowym.
Pochodzenie i systematyka
Widłaki stanowią najstarszą przetrwałą linię rozwojową roślin naczyniowych, wyodrębniając się około 400 milionów lat temu. Są kladem siostrzanym dla paprotników i roślin nasiennych. W erze paleozoicznej widłaki dominowały na Ziemi, rozwijając różnorodne formy, w tym duże drzewa. Ich wymieranie miało miejsce pod koniec pensylwanu.
W dewonie różnicowały się kolejne rzędy widłaków, takie jak:
- Pralepidodendronowce (Protolepidodendronales)
- Widłakowce (Lycopodiales)
- Widliczkowce (Selaginellales)
- Poryblinowce (Isoetales)
Przedstawiciele trzech ostatnich rzędów przetrwali do dzisiaj.
