Persona
Persona to szwedzki film fabularny z 1966 roku, w reżyserii Ingmara Bergmana, uznawany za jedno z najważniejszych dzieł w historii kina. Tytuł, pochodzący z łaciny, oznacza „osobę” i odzwierciedla zarówno filozoficzne, jak i psychologiczne aspekty tożsamości. W filmie pojawia się temat maski, którą nosi aktor, co odnosi się do udawania i rozkładu tożsamości.
Fabuła i Tematyka
Film otwiera i zamyka scena lampy w projektorze filmowym, symbolizująca cykl narracji. Główne wątki koncentrują się na aktorce Elizabet Vogler, która po występie w teatrze przestaje mówić. W szpitalu lekarze nie odnajdują przyczyny jej milczenia, uznając je za przejaw wewnętrznego kryzysu. Elizabet zostaje wysłana z pielęgniarką Almą do domku nad Bałtykiem, gdzie Alma, fascynująca się Elizabet, zaczyna odsłaniać swoje lęki i pragnienia.
W miarę postępu opowieści, relacja między bohaterkami staje się coraz bardziej skomplikowana. Alma odkrywa list od Elizabet, w którym ta ironicznie opisuje swoją pielęgniarkę. To prowadzi do emocjonalnego wstrząsu, a końcowa wymiana osobowości sugeruje, że Elizabet i Alma mogą być dwiema stronami tej samej osoby.
Styl i Technika
Persona wyróżnia się precyzyjnymi czarno-białymi zdjęciami autorstwa Svena Nykvista oraz nowatorskim podejściem do bliskich kadrów. Film łączy w sobie elementy eseju i filozofii, stawiając pytania o tożsamość, sztukę i relacje międzyludzkie. Mimo że film był uznawany za trudny, jego estetyka i głębia psychologiczna czynią go jednym z najważniejszych dzieł w kinie.
Obsada
- Liv Ullmann – Elizabet Vogler
- Bibi Andersson – pielęgniarka Alma
- Gunnar Björnstrand – Vogler, mąż Elizabet
- Margareta Krook – lekarka
- Jörgen Lindström – chłopiec
Podsumowanie
Persona to film, który eksploruje złożoność ludzkiej tożsamości oraz rolę sztuki w życiu ludzi. Dzieło Bergmana nie zdobyło nagród, jednak zyskało status kultowego i jest często analizowane w kontekście psychologii i filozofii. Film pozostaje jednym z najważniejszych osiągnięć w historii kina, zyskał uznanie za swój nowatorski styl i głębokie przesłanie.
