Spisek prochowy
Spisek prochowy (ang. Gunpowder Plot) to nieudany zamach, który miał miejsce w Londynie 5 listopada 1605 roku. Grupa angielskich katolików, z Guyem Fawkesem na czoła, planowała zabić króla Jakuba I oraz zgromadzonych w Izbie Lordów. Celem było zdetonowanie ładunku prochu zgromadzonego w podziemiach Parlamentu w momencie jego otwarcia.
Po odkryciu spisku, które miało miejsce w nocy z 4 na 5 listopada, aresztowano Fawkesa z 36 beczkami prochu. Śledztwo ujawniło, że kluczowymi postaciami spisku byli Thomas Percy i Robert Catesby. Po dwóch miesiącach procesu, ośmiu spiskowców skazano na śmierć przez powieszenie i poćwiartowanie. Egzekucje odbyły się w styczniu 1606 roku, a Fawkes, próbując uniknąć męki, skoczył z szafotu i złamał kark.
Reakcje i dziedzictwo
Incydent miał szerokie reperkusje w Europie, stając się narzędziem do podsycania nastrojów antykatolickich w Anglii. Zdarzenie upamiętniane jest co roku w noc Guy Fawkesa (Guy Fawkes Night) oraz jako Bonfire Night, podczas której organizowane są różne obchody. W 2005 roku miały miejsce obchody 400-lecia spisku.
Wydarzenia spisku prochowego zainspirowały wiele dzieł kultury, w tym komiks Alana Moore’a „V jak vendetta” oraz jego filmową adaptację. Również Juliusz Verne napisał sztukę „La Conspiration des poudres”, która została wydana w XX wieku, jednak nigdy nie wystawiona.
Rymowanka
Wydarzenia z 5 listopada upamiętnia angielska rymowanka, której pierwsza zwrotka pojawiła się w filmie „V jak vendetta”. Rymowanka różni się w szczegółach w różnych wersjach, ale jej przekaz jest jednoznaczny.
Podsumowanie
- Spisek prochowy miał miejsce 5 listopada 1605 roku.
- Plan zakładał zamach na króla Jakuba I i członków Parlamentu.
- Guy Fawkes został aresztowany z beczkami prochu.
- Ośmiu spiskowców skazano na śmierć.
- Co roku obchodzona jest noc Guy Fawkesa.
- Wydarzenie zainspirowało wiele dzieł kultury.
