Iwan Teodorowicz Bohun
Iwan Teodorowicz Bohun (ur. ok. 1608, zm. 27 lutego 1664) był pułkownikiem kozackim i jednym z kluczowych liderów powstania Chmielnickiego. Jego życie i działalność miały istotny wpływ na historię Ukrainy i Rzeczypospolitej.
Życiorys
Bohun urodził się prawdopodobnie w Bracławiu. Jego pochodzenie nie jest do końca znane, ale przypuszcza się, że był synem drobnego szlachcica. Rozpoczął swoją karierę jako sotnik pułku czehryńskiego, a w 1650 roku został pułkownikiem kalnickim.
- W 1651 roku zdobył i spalił Winnicę.
- W maju tego samego roku bezskutecznie oblegał Kamieniec Podolski oraz Ołykę.
- Podczas bitwy pod Beresteczkiem uratował resztki wojsk kozackich z okrążenia.
Bohun był przeciwnikiem uzależnienia Ukrainy od Moskwy i nie przysiągł wierności carowi podczas rady perejasławskiej. Walczył u boku Bohdana Chmielnickiego przeciwko wojewodzie Stanisławowi Lanckorońskiemu oraz Stefanowi Czarnieckiemu. W 1655 roku, uczestnicząc w bitwie pod Ochmatowem, uratował armię kozacką przed klęską.
W czasie potopu szwedzkiego próbował namówić hetmana do opowiedzenia się po stronie Rzeczypospolitej, jednak później poparł go przeciw Polsce. Po traktacie w Radnot, który sugerował rozbiór Polski, przyłączył się do wojsk księcia siedmiogrodzkiego Jerzego II Rakoczego. Uczestniczył w bitwie pod Czarnym Ostrowem w 1657 roku, gdzie jego armia doznała klęski.
Bohun był zwolennikiem unii hadziackiej i wspierał Iwana Wyhowskiego. Po zerwaniu unii przez Jerzego Chmielnickiego, walczył po stronie polskiej z Rosjanami, ale został usunięty ze stanowiska, pozbawiony tytułu pułkownika i uwięziony w Malborku. Uwolniony w 1663 roku, walczył przeciwko Iwanowi Brzuchowieckiemu, jednak został rozstrzelany 27 lutego 1664 roku pod Nowogrodem Siewierskim pod zarzutem zdrady.
Dziedzictwo
Iwan Bohun stał się pierwowzorem postaci Jurka Bohuna w powieści Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza oraz tytułowym bohaterem książki Jacka Komudy Bohun, która opisuje klęskę wojsk Rzeczypospolitej w bitwie pod Batohem w 1652 roku.
