Kosmos 954
Kosmos 954 był radzieckim satelitą rozpoznania morskiego typu RORSAT, wyposażonym w reaktor jądrowy. Jego zadaniem było wykrywanie amerykańskich okrętów, co miało na celu ich neutralizację przez radzieckie jednostki morskie. Satelita został wyniesiony na niską orbitę Ziemi z kosmodromu Bajkonur 18 września 1977 roku, przy użyciu rakiety Cyklon-2.
Upadek i skutki
24 stycznia 1978 roku, w wyniku nieudanego manewru, satelita spadł na Ziemię w rejonie Wielkiego Jeziora Niewolniczego w północno-zachodniej Kanadzie, rozpraszając radioaktywny materiał na obszarze 124 tys. km². Poszukiwania wraku, prowadzone pod kryptonimem Operation Morning Light, zakończono w październiku tego samego roku z powodu trudnych warunków atmosferycznych.
Odnalezione szczątki
W trakcie akcji ratunkowej udało się odnaleźć 12 większych fragmentów satelity, które zawierały jedynie około 1% paliwa jądrowego. Poziom radioaktywności tych szczątków wynosił do 1,1 Sv/godzinę.
Koszty poszukiwań
- Całkowity koszt poszukiwań i prac zabezpieczających: ok. 14 milionów dolarów kanadyjskich.
- Rząd ZSRR został obciążony rachunkiem na kwotę 6 041 174,70 dolarów kanadyjskich.
- Ostatecznie kwotę tę obniżono do 3 milionów dolarów kanadyjskich, a protokół w tej sprawie podpisano 2 kwietnia 1981 roku.
Podsumowanie
Wypadek Kosmosu 954 był istotnym zdarzeniem związanym z bezpieczeństwem jądrowym, które miało miejsce w Kanadzie. Skutki tego incydentu, zarówno ekologiczne, jak i finansowe, były przedmiotem międzynarodowych negocjacji.
