Sztuka poczty

Sztuka poczty (ang. mail art) to forma działalności artystycznej, która zyskała popularność w drugiej połowie XX wieku, wykorzystująca pocztę jako medium twórcze. Termin ten spopularyzowano w latach 70.

Specyfika sztuki

Artyści związani z tym nurtem przesyłali różne formy artystyczne, takie jak listy, telegramy czy paczki, często o charakterze konceptualnym. Umożliwiło to stworzenie sieci obiegu sztuki, niezależnej od tradycyjnych instytucji artystycznych, takich jak galerie czy muzea. Kluczowymi elementami tej praktyki były:

Personalizacja odbiorcy
Uproszczona komunikacja (np. telegramy)
Estetyka znaczków i stempli pocztowych
Interaktywność, polegająca na odpowiadaniu na przesyłki

Choć sztuka poczty miała charakter globalny, różne regiony interpretowały ją na własny sposób. Amerykanie skupiali się na idei demokratycznej wspólnoty, Włosi traktowali ją jako alternatywę dla komercyjnej sztuki, a artyści z Europy Wschodniej widzieli w niej szansę na większe uczestnictwo w globalnym obiegu artystycznym.

Historia

Korzenie sztuki poczty sięgają dadaizmu, gdzie artyści często korzystali z poczty do komunikacji i wymiany myśli. Ray Johnson, bliski ruchowi Fluxus, jest uznawany za jednego z pionierów mail artu. W 1962 roku założył New York Correspondence School of Art, co przyczyniło się do rozwoju tego nurtu. W 1972 roku odbyła się pierwsza wystawa dedykowana sztuce poczty w Muzeum Sztuki Whitney w Nowym Jorku.

Twórcy

Wśród artystów związanych z tym ruchem znajdują się m.in.:

On Kawara
Mieko Shiomi
Ben Vautier
Andrzej Partum
Anastazy Wiśniewski

W Polsce pierwszą wystawą sztuki poczty była „Kopertografika” Antoniego Halora z 1966 roku, a później Andrzej Partum i inni twórcy rozwijali tę formę w ramach polskiej neoawangardy.